- Σημάδια ανθυγιεινών σχέσεων
- Ο ρόλος των επαγγελματιών υγείας στην ανίχνευση της ενδοοικογενειακής βίας
- Επιπτώσεις της ενδοοικογενειακής βίας
- Παράρτημα: Οι ξένοι ως μάρτυρες ενδοοικογενειακής βίας
- Γενικές ενδείξεις ενδοοικογενειακής βίας σε ενήλικες
Έμφαση στη Γυναικολογία/Μαιευτική, Χειρουργική & Παιδιατρική - Γυναικολογία/μαιευτική – Συχνές ενδείξεις
- Χειρουργική: Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών – Συχνές ενδείξεις
- Παιδιατρική – Συχνές ενδείξεις
Έμφαση στην Οδοντιατρική: Αναγνώριση των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας - Οδοντιατρική
Πηγές
Εισαγωγή
Καλώς ήλθατε στην Ενότητα 2 με θέμα «Ενδείξεις ενδοοικογενειακής βίας». Σε αυτή την ενότητα θα εντρυφήσετε στις ευρείες συνέπειες της ενδοοικογενειακής βίας στην υγεία, θα μάθετε για την ανίχνευσή της, αποκτώντας γνώσεις σχετικά με ενδείξεις που περιλαμβάνουν συμπεριφορικές, σωματικές και συναισθηματικές πτυχές. Επιπλέον, στο Παράρτημα θα παρουσιαστούν ο ρόλος και ο αντίκτυπος σε όσους είναι μάρτυρες ενδοοικογενειακής βίας.
Οι επαγγελματίες του ιατρικού τομέα θα βρουν εξειδικευμένους δείκτες για την αναγνώριση και την υποστήριξη των θυμάτων, με έμφαση στη Γυναικολογία/Μαιευτική, στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (Χειρουργική), στην Παιδιατρική και την Οδοντιατρική.
Μαθησιακοί στόχοι
+ Κατανόηση των πολύπλευρων συνεπειών της ενδοοικογενειακής βίας στα θύματα, τις οικογένειες και τις κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων των σωματικών, ψυχολογικών και κοινωνικών επιπτώσεων.
+ Απόκτηση δεξιοτήτων για τον εντοπισμό πιθανών ενδείξεων και “κόκκινων σημαιών” – χρησιμοποιώντας συμπεριφορικούς, σωματικούς και συναισθηματικούς δείκτες.
+ Αναγνώριση των συναισθηματικών και ψυχολογικών επιπτώσεων της μαρτυρίας ενδοοικογενειακής βίας, ιδιαίτερα στα παιδιά, και κατανόηση της σημασίας της δημιουργίας ασφαλούς περιβάλλοντος για όλα τα μέλη της οικογένειας.
+ Αναγνώριση ότι οι ενδείξεις ενδοοικογενειακής βίας είναι συγκεκριμένες στη γυναικολογία/μαιευτική, στο τμήμα επειγόντων περιστατικών (χειρουργική), την παιδιατρική και την οδοντιατρική.
+ Απόκτηση γνώσεων ως οδοντίατρος, σχετικά με τις ενδείξεις που μπορεί να υποδηλώνουν ενδοοικογενειακή βία, με καλύτερη κατανόηση του σημαντικού ρόλου του οδοντιατρικού τομέα στην υποστήριξη θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας.
1. Σημάδια ανθυγιεινών σχέσεων
Ορισμένες σχέσεις μπορούν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη συνολική ευημερία μας αντί να τη βελτιώνουν. Μερικές μπορεί ακόμη και να φτάσουν σε επίπεδο τοξικότητας και είναι σημαντικό να είμαστε σε θέση να εντοπίσουμε προειδοποιητικά σημάδια.
Αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια, που συχνά αναφέρονται ως «κόκκινες σημαίες», χρησιμεύουν ως δείκτες ανθυγιεινής ή χειριστικής συμπεριφοράς. Δεν είναι πάντα αναγνωρίσιμα στην αρχή – γεγονός που αποτελεί μέρος αυτού που τα κάνει τόσο επικίνδυνα.
Η τοξικότητα μπορεί να είναι παρούσα σε όλες τις μορφές στενών σχέσεων, π.χ. μεταξύ φίλων, στη δουλειά με συναδέλφους, μεταξύ μελών της οικογένειας ή σε ρομαντικές σχέσεις. 1
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με κόκκινες σημαίες σε μη-υγιείς σχέσεις, κάντε κλικ στους σταυρούς στους αντίστοιχους κύκλους κάτω από κάθε όρο στην εικόνα
2. Ο ρόλος των επαγγελματιών υγείας στην ανίχνευση της ενδοοικογενειακής βίας
“Ως επαγγελματίας υγείας θα είστε η πρώτη και μοναδική επαφή για πολλά θύματα.”
Τα θύματα μπορεί να μην θέλουν πάντα να καταγγείλουν την ενδοοικογενειακή βία στην αστυνομία ή να μιλήσουν με σύμβουλο σε ΜΚΟ, και ο σκοτεινός αριθμός της ενδοοικογενειακής βίας (ΕΒ) είναι αρκετά υψηλός. Αλλά τα θύματα, όταν χρειάζονται βοήθεια λόγω τραυματισμών ή λόγω μακροπρόθεσμων συνεπειών στην υγεία που απαιτούν ιατρική περίθαλψη, θα πρέπει τελικά να δουν έναν γιατρό.2
Επιπλέον, λόγω άλλων επισκέψεων στον ιατρικό τομέα που δεν σχετίζονται με την ενδοοικογενειακή βία (π.χ. ραντεβού ελέγχου στον οδοντίατρο, διαχείριση διαβήτη, προληπτικός έλεγχος καρκίνου του δέρματος), έχουν ιατρικό ραντεβού πιο συχνά και σε αυτό το σημείο ο γιατρός/οδοντίατρός τους μπορεί να εντοπίσει σημάδια ενδοοικογενειακής βίας, αν και δεν ήταν αυτός ο σκοπός των θυμάτων. 3
Κατά συνέπεια, οι επαγγελματίες υγείας είναι συχνά οι πρώτοι εκτός από τους φίλους και την οικογένεια, οι οποίοι είτε ακούν για την παρουσία ΕΒείτε είναι οι πρώτοι που αναγνωρίζουν δείκτες και συμπτώματα που φανερώνουν ΕΒ. 4
Source: WHO, 2020
«Συχνά τα θύματα δεν μιλούν για τη βία που βιώνουν»
Για περισσότερες πληροφορίες δείτε στην Ενότητα 1: Ο τροχός της ισχύος.
Τραυματικά γεγονότα όπως η σεξουαλική κακοποίηση, η ενδοοικογενειακή βία, η κακοποίηση ηλικιωμένων και η καταπολέμηση του τραύματος έχουν μακροχρόνιες σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις, επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο οι ασθενείς προσεγγίζουν την υγειονομική περίθαλψη και την πρόληψη. Η ενημερωμένη για το τραύμα φροντίδα μετατοπίζει την εστίαση από το “Τι συμβαίνει με σένα;” στο “Τι συνέβη σε σένα;”
Στην Ενότητα 3 θα βρείτε αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με την επικοινωνία.
3. Επιπτώσεις της ενδοοικογενειακής βίας
«Η εμπειρία βίας ή κακοποίησης από τον σύντροφο αυξάνει σχεδόν τρεις φορές τον κίνδυνο ανάπτυξης ψυχικής διαταραχής και σχεδόν δύο φορές τον κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιας σωματικής ασθένειας.» 5
Κάθε θύμα είναι διαφορετικό, και ο προσωπικός και σωρευτικός αντίκτυπος κάθε πράξης βίας εξαρτάται από πολλούς σύνθετους παράγοντες. Ωστόσο, ενώ κάθε άτομο θα βιώσει την ενδοοικογενειακή βία με μοναδικό τρόπο, υπάρχουν πολλές κοινές συνέπειες του να ζει κανείς σε ένα περιβάλλον με βία ή / και να ζει μες στο φόβο. Συχνά οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες σωματικές, συναισθηματικές, ψυχολογικές, οικονομικές και άλλες επιπτώσεις στα άτομα είναι αρκετά παρόμοιες.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τις επιπτώσεις της ενδοοικογενειακής βίας στα θύματα, διότι αυτές οι επιπτώσεις είναι υπεύθυνες για πολλές από τις ενδείξεις που μας παρουσιάζουν.
Λάβετε υπόψη ότι όλοι οι ακόλουθοι κατάλογοι δεν είναι εξαντλητικοί. Αντιπροσωπεύουν μόνο μια επιλογή.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον σωματικό και ψυχολογικό αντίκτυπο της ενδοοικογενειακής βίας, κάντε κλικ στους σταυρούς στους αντίστοιχους κύκλους κάτω από κάθε όρο στην εικόνα
Μελέτη περίπτωσης – Ιατρείο γενικού ιατρού
Η Σαμπρίνα είναι λογίστρια, 30 ετών, παντρεμένη με έναν οικοδόμο εδώ και 8 χρόνια. Λέει στον γιατρό της πρωτοβάθμιας περίθαλψης για το χαμηλό επίπεδο ενέργειας και τους πονοκεφάλους που βιώνει για πάνω από ένα χρόνο. Οι πονοκέφαλοι έχουν επιδεινωθεί τον τελευταίο μήνα, επηρεάζοντάς την κυρίως στο τέλος της ημέρας, οπότε και νιώθει απελπισμένη και πεσμένη.
Δυσκολεύεται να κοιμηθεί και αναφέρει πόνο παντού. Έχει πάει σε αρκετούς γιατρούς τον τελευταίο χρόνο, αλλά δεν έχει βρει τίποτα για να βοηθηθεί. Έχει κάνει εξετάσεις αίματος, της έχουν συνταγογραφήσει παυσίπονα, την έχουν συμβουλεύσει να κάνει περισσότερη άσκηση και να αλλάξει τη διατροφή της. Λέει στον γιατρό της ότι χρειάζεται απεγνωσμένα να γίνει κάτι γι ‘αυτήν άμεσα, καθώς ο σύζυγός της γίνεται ανυπόμονος με την έλλειψη αποτελεσμάτων.
Εργασία για προβληματισμό
(1) Αναλογιστείτε τη σημασία του τακτικού ελέγχου των ασθενών για ενδοοικογενειακή βία, ακόμη και όταν παρουσιάζουν φαινομενικά άσχετα συμπτώματα.
Επιπτώσεις της ενδοοικογενειακής βίας σε ένα παιδί (μάρτυρας ή εμπειρία βίας)
“Μερικά από τα μεγαλύτερα θύματα ενδοοικογενειακής βίας είναι τα μικρότερα.” 6
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον αντίκτυπο της ενδοοικογενειακής βίας στα παιδιά, κάντε κλικ στους σταυρούς στους αντίστοιχους κύκλους κάτω από κάθε όρο στην εικόνα.
«Ο τρόπος με τον οποίο θυμόμαστε και επεξεργαζόμαστε την παιδική κακοποίηση ή / και παραμέληση έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στη μετέπειτα ψυχική υγεία από την ίδια την εμπειρία». 9
Οι άνθρωποι που έχουν βιώσει δύσκολες ή τραυματικές εμπειρίες στην παιδική τους ηλικία είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν τόσο σωματικές όσο και γνωστικές διαταραχές στα γηρατειά. 10 Στον ακόλουθο πίνακα θα βρείτε περισσότερα παραδείγματα βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων επιπτώσεων της ενδοοικογενειακής βίας στα παιδιά που έχουν βιώσει ή έχουν υπάρξει μάρτυρες ενδοοικογενειακής βίας.
- Τα παιδιά που έχουν υποστεί βία και έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας (π.χ. ψυχοσωματικά συμπτώματα, κατάθλιψη ή τάσεις αυτοκτονίας), διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο κατάχρησης ουσιών, νεανικής εγκυμοσύνης και παραβατικής συμπεριφοράς. 16
- Τα παιδιά μπορεί να μάθουν ότι είναι αποδεκτό να ασκούν έλεγχο ή να ανακουφίζουν το άγχος με τη χρήση βίας ή ότι η βία αποτελεί έκφραση οικειότητας και στοργής. Αυτό μπορεί να έχει ισχυρό αρνητικό αντίκτυπο στα παιδιά σε κοινωνικές καταστάσεις και σε σχέσεις καθ ‘όλη τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και αργότερα στη ζωή.
- Τα παιδιά μπορεί επίσης να πρέπει να αντιμετωπίσουν την προσωρινή έλλειψη στέγης, την αλλαγή της φυσικής τοποθεσίας και των σχολείων, την απώλεια φίλων, κατοικίδιων ζώων και προσωπικών αντικειμένων, τη συνεχιζόμενη παρενόχληση από τον δράστη και το άγχος της δημιουργίας νέων σχέσεων.
Μελέτη περίπτωσης: μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της ενδοοικογενειακής βίας
Όταν η Elyse, μια 28χρονη νοσοκόμα ανέπτυξε έντονα συμπτώματα ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ), πήγε σε έναν νέο γιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Απαντώντας στις λεπτομερείς ερωτήσεις των γιατρών ως μέρος της αρχικής αξιολόγησης, η Elyse είπε ότι η δουλειά ήταν εντάξει, αλλά είχε μερικά προβλήματα με τον φίλο της. Το σεξ ήταν μερικές φορές επώδυνο, αλλά προσπαθούσε να μην το δείχνει. Είχε περιστασιακές ημικρανίες, η περίοδος της ήταν βαριά και επώδυνη και υποβλήθηκε σε θεραπεία με αντικαταθλιπτικά για 3 χρόνια στα είκοσι της. Είχε επεισόδια υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ στην εφηβεία της. Είχε κάνει μόνο ένα τεστ Παπανικολάου πριν από 8 χρόνια, το οποίο ήταν μια βασανιστική εμπειρία για την ίδια.
Εργασία για προβληματισμό
(1) Ποια συμπτώματα ανέφερε η Elyse στον γιατρό της;
(2) Γιατί πιστεύετε ότι τα συμπτώματά της μπορεί να υποδηλώνουν την παρουσία ΕΒ σήμερα ή / και στο παρελθόν;
Υπόθεση προσαρμοσμένη από το Διαδραστικό Εγχειρίδιο Βίας της Διεθνούς Ένωσης Γυναικών Ιατρών
4. Παράρτημα: Οι ξένοι ως μάρτυρες ενδοοικογενειακής βίας
Δεδομένου του βραχυπρόθεσμου και μακροχρόνιου αρνητικού αντίκτυπου στα άτομα που ζουν σε περιβάλλον με ΕΒ και δεδομένου ότι οι περισσότεροι δεν το αποκαλύπτουν ποτέ σε κανέναν, είναι σημαντικό οι φροντιστές και τα μέλη της οικογένειας, καθώς και οι γείτονες ή οι συνάδελφοι που είναι πιθανοί μάρτυρες ενδοοικογενειακής βίας να μην αδιαφορούν.
Τι θα έκανες; 17
Εργασία για προβληματισμό
(1) Ποιες είναι οι “κόκκινες σημαίες” που παρουσιάζονται σε αυτό το βίντεο που δείχνουν ότι πρόκειται για μια τοξική σχέση όπου υπάρχει ΕΒ και κάποιος χρειάζεται βοήθεια;
(2) Τι θα κάνατε;
Η συνεργασία και η συναίνεση του θύματος αποτελούν τις σημαντικότερες προϋποθέσεις για να παρέμβει κάποιος ως μάρτυρας. Η παρέμβαση μάρτυρα μπορεί να περιλαμβάνει συνομιλία με το θύμα, βοήθεια για πρόσβαση σε υπηρεσίες υποστήριξης ή π.χ. υποστήριξη της καταγγελίας της ΕΒ στην αστυνομία.
Παράγοντες που ενδέχεται να εμποδίσουν ή να ενθαρρύνουν την παρέμβαση μαρτύρων:
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους καθοριστικούς παράγοντες για την παρέμβαση μαρτύρων στην ενδοοικογενειακή βία μπορείτε να βρείτε εδώ: https://eige.europa.eu/gender-based-violence/eiges-work-gender-based-violence/intimate-partner-violence-and-witness-intervention?lang=sl
5. Γενικοί δείκτες ενδοοικογενειακής βίας σε ενήλικες
«Συχνά δεν υπάρχουν ορατές ενδείξεις – επομένως, είναι σημαντικό να ρωτήσετε τον ασθενή για την ενδοοικογενειακή βία κατά τη διαδικασία λήψης ιστορικού»
Υπάρχει μια ολόκληρη σειρά ενδείξεων που χρησιμεύουν ως «κόκκινες σημαίες» για τους επαγγελματίες υγείας, ότι ένας ασθενής μπορεί να υφίσταται ενδοοικογενειακή βία. Μερικές από αυτές τις ενδείξεις είναι αρκετά λεπτές. Έτσι, είναι σημαντικό οι επαγγελματίες να παραμένουν σε εγρήγορση για πιθανά σημάδια και να ανταποκρίνονται κατάλληλα. Λάβετε υπόψη ότι ενδέχεται κανένα ή όλα αυτά να υπάρχουν και να αποτελούν ενδείξεις άλλων ζητημάτων. Ορισμένα θύματα μπορεί να αφήσουν υπαινιγμούς στην αλληλεπίδραση τους με το προσωπικό υγείας και φροντίδας, ενώ και η συμπεριφορά τους μπορεί επίσης να είναι αποκαλυπτική.
Οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει πάντα να ρωτούν για την ενδοοικογενειακή βία όταν λαμβάνουν ιατρικό ιστορικό. Βρείτε λεπτομερείς πληροφορίες για την επικοινωνία στην Ενότητα 3.
Τα θύματα βασίζονται στους επαγγελματίες υγείας για να ακούσουν, να επιμείνουν και να ρωτήσουν για σημάδια και ενδείξεις. Χρειάζονται ειδικότερα να συνεχίσουν τη συνομιλία κατ’ ιδίαν, να καταγράφουν λεπτομέρειες σχετικά με τις συμπεριφορές, τα συναισθήματα και τους τραυματισμούς που είδαν ή που οι ασθενείς ανέφεραν, και να τους υποστηρίζουν σύμφωνα με τις οδηγίες που προβλέπονται από τον οργανισμό που υπάγονται και τις δυνατότητες των τοπικών φορέων.
Άτομα από διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο μπορεί να εκδηλώνουν τα συμπτώματά τους με διαφορετικό τρόπο. Παρακαλούμε να έχετε επίγνωση της δικής σας οπτικής γωνίας, των προκαταλήψεων και των στερεοτύπων σας όταν επικοινωνείτε με ένα πιθανό θύμα, καθώς οι παράγοντες αυτοί μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο αξιολογείτε τα συμπτώματα. Βρείτε περισσότερες πληροφορίες στην Ενότητα 8.
Σημειώστε ότι όλες αυτές οι ενδείξεις ή και καμία, μπορεί να είναι παρούσες ή να αποτελούν ενδείξεις άλλων προβλημάτων, μπορούν όμως να χρησιμεύσουν ως προειδοποιητικά σημάδια και λόγο για αυξημένη προσοχή, όπως και μπορούν να υποδείξουν (ιστορικό) ΕΒ.
Εδώ, θα βρείτε μια σειρά πιθανών σωματικών και ψυχολογικών ενδείξεων για ενήλικες και ειδικές ενδείξεις που αφορούν ευάλωτες ομάδες. Στα επόμενα κεφάλαια, θα συναντήσετε επίσης συγκεκριμένες ενδείξεις προσαρμοσμένες στη γυναικολογία/μαιευτική, τη χειρουργική, την παιδιατρική και την οδοντιατρική.
Για μεγαλύτερη σαφήνεια, οι ενδείξεις κατηγοριοποιούνται ανά χρώμα: Κίτρινο: Γενικές ενδείξεις, Μπλε: Ψυχολογικές ενδείξεις, Πράσινο: Συμπεριφορικές ενδείξεις.
Πιθανές ενδείξεις σχετικά με την υγεία
- Χρόνιες παθήσεις που περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, πόνο και ενοχλήσεις στους μύες, τις αρθρώσεις και την πλάτη 18
- Δυσκολία στο φαγητό/ύπνο
- Καρδιολογικά συμπτώματα χωρίς ενδείξεις καρδιακής νόσου (αίσθημα παλμών της καρδιάς, αρτηριακή υπέρταση, έμφραγμα του μυοκαρδίου χωρίς αποφρακτική νόσο)
Πιθανές ψυχολογικές ενδείξεις
- Συναισθηματική δυσφορία, π.χ. άγχος, αναποφασιστικότητα, σύγχυση και εχθρότητα 19
- Αυτοτραυματισμοί ή απόπειρες αυτοκτονίας 20
- Ψυχοσωματικές ενοχλήσεις
- Διαταραχές ύπνου και πρόσληψης τροφής (π.χ. ανορεξία, βουλιμία, επεισοδιακή υπερφαγία) 21
- Κατάθλιψη/προγεννητική κατάθλιψη 22
- Κοινωνική απομόνωση/μη πρόσβαση σε μέσα μεταφοράς ή χρήματα23
- Υποτακτική συμπεριφορά/χαμηλή αυτοεκτίμηση 24
- Φόβος σωματικής επαφής 25
- Κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών 26 27
Πιθανές συμπεριφορικές ενδείξεις
- Συχνή χρήση ιατρικής περίθαλψης σε διάφορες δομές
- Συνεχής αλλαγή γιατρών 28
- Δυσανάλογα μεγάλο χρονικό διάστημα μεταξύ της εμφάνισης του τραυματισμού και της αναζήτησης θεραπείας
- Ανεπαρκής απάντηση σε ερωτήσεις για το ιατρικό ιστορικό
- Άρνηση ή αντικρουόμενες εξηγήσεις σχετικά με την αιτία του τραυματισμού
- Υπερπροστατευτική συμπεριφορά του συνοδού, ελεγκτική συμπεριφορά
- Συχνή απουσία από την εργασία ή τις σπουδές
- Απόκρυψη ή ντροπή για τους τραυματισμούς
- Ανησυχία στην παρουσία του συντρόφου ή των μελών της οικογένειας
- Νευρικές αντιδράσεις σε σωματική επαφή/ γρήγορες και απροσδόκητες κινήσεις
- Πολύ εύκολος τρόμος ή κλάμα όταν γίνονται ερωτήσεις
- Ακραίες αντιδράσεις άμυνας όταν τίθενται συγκεκριμένες ερωτήσεις
Πιθανές ενδείξεις που ισχύουν ειδικά για την ευάλωτη ομάδα των ηλικιωμένων:
Πιθανές ενδείξεις ενδοοικογενειακής βίας κατά των ηλικιωμένων
- Έλλειψη βασικής υγιεινής
- Βρεγμένες πάνες
- Απουσία ιατρικών βοηθημάτων, όπως περπατούρα («Π»), οδοντοστοιχίες
- Κατακλίσεις, έλκη πίεσης
- Ο φροντιστής μιλάει για τον ηλικιωμένο σαν να είναι βάρος
Ορισμένοι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης ανησυχούν ότι η συζήτηση για την αυτοκτονία μπορεί να προκαλέσει το άτομο που κινδυνεύει, αλλά στην πραγματικότητα, η αντιμετώπιση της αυτοκτονίας μπορεί να μειώσει το άγχος του και να προωθήσει την κατανόηση. Εάν κάποιος έχει σκέψεις ή σχέδια αυτοτραυματισμού ή έχει πρόσφατο ιστορικό αυτοτραυματισμού και βρίσκεται σε ακραία δυσφορία ή ταραχή, μην τον αφήσετε μόνο του. Παραπέμψτε τον αμέσως σε ειδικό ή σε μονάδα υγειονομικής περίθαλψης έκτακτης ανάγκης.
Έμφαση στη Γυναικολογία/Μαιευτική, Χειρουργική & Παιδιατρική
6. Γυναικολογία/Μαιευτική – Συχνές ενδείξεις
6.1 Γυναικολογία
Πιθανές ενδείξεις σεξουαλικής βίας
- Τραυματισμοί στα γεννητικά όργανα, στο εσωτερικό των μηρών, στο στήθος, στον πρωκτό
- Ερεθισμοί και ερυθρότητα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων
- Συχνές λοιμώξεις στην περιοχή των γεννητικών οργάνων
- Πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα ή/και στην περιοχή της πυέλου
- Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
- Αιμορραγία στην περιοχή του κόλπου ή του ορθού
- Πόνος κατά την ούρηση ή την αφόδευση
- Πόνος στο κάθισμα ή κατά το περπάτημα
- Έντονοι φόβοι/αποφυγή εξετάσεων στην περιοχή των γεννητικών οργάνων
- Σοβαρές κράμπες στην περιοχή του κόλπου κατά τη διάρκεια γυναικολογικών εξετάσεων
- Σεξουαλικά προβλήματα 29
- Αυτοτραυματισμοί ή απόπειρες αυτοκτονίας 30
6.2 Μαιευτική
“Όταν είσαι σε μια κακοποιητική σχέση, υπάρχουν δύο καταστάσεις όπου κλιμακώνεται η βία: όταν φεύγεις και όταν είσαι έγκυος!” 31
“Η ανθρωποκτονία είναι η κύρια αιτία θανάτου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της περιόδου μετά τον τοκετό.”
Lawn RB, Koenen KC. Homicide is a leading cause of death for pregnant women in US. BMJ. 2022 (2)
Source: Jamieson, B. (2020). Exposure to Interpersonal Violence During Pregnancy and Its Association With Women’s Prenatal Care Utilization: A Meta-Analytic Review. Trauma, Violence, & Abuse, 21(5), 904–921. https://doi.org/10.1177/1524838018806511
Ενδείξεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Τα ακόλουθα σημάδια αποτελούν ενδείξεις ενδοοικογενειακής βίας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μολονότι κάθε γυναίκα που είναι ανήσυχη ή/και νευρική στο πλαίσιο της εγκυμοσύνης, των ιατρικών εξετάσεων ή/και του τραύματος κατά τη διάρκεια του τοκετού, δεν συνεπάγεται κατ΄ ανάγκη ότι έχει υποστεί βίαιες εμπειρίες. Ωστόσο, είναι πάντα σημαντικό να εξετάζουμε τους μεμονωμένους λόγους για τους οποίους μια γυναίκα βιώνει τραύμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού, ενώ είναι σημαντικό να ρωτάμε τις γυναίκες για ενδοοικογενειακή βία. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο επικοινωνίας – δείτε την Ενότητα 3 και σχετικά με την ιατρική αξιολόγηση -δείτε την Ενότητα 4 + Ενότητα 5.
Ειδικά οι μαίες έχουν την ευκαιρία να παρατηρήσουν ψυχολογικά σημάδια βίας, καθώς έχουν στενή και συνεχή επαφή με ασθενείς κατά τη διάρκεια της προγεννητικής και μεταγεννητικής φροντίδας – συχνά αυτό μπορεί να τους προσφέρει μια βαθύτερη κατανόηση της δυναμικής της οικογένειας.
 | Κόκκινες σημαίες που πρέπει να σας ανησυχήσουν: · Χαμένα ραντεβού και μη συμμόρφωση με τη θεραπεία · Αποβολή ή άρνηση κατ’ οίκον επισκέψεων ιατρικού προσωπικού ή κοινωνικών λειτουργών · Αυταρχικός ή υπερβολικά προσεκτικός σύντροφος που είναι πάντα παρών · Κατάχρηση ουσιών συντρόφου ή ασθενούς |
Πιθανές ενδείξεις ενδοοικογενειακής βίας που παρατηρούνται στη Μαιευτική 32
- Σωματικές βλάβες/μώλωπες: πόδια ή/και περιοχή κόλπου (-> θύμα ενδοοικογενειακής βίας ή βιασμού)
- Χαμένα ραντεβού και μη συμμόρφωση με τη θεραπεία
- Συχνές επισκέψεις σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης ή καθυστέρηση στην αναζήτηση ιατρικής φροντίδας / συμβουλών
- Αυταρχικός ή υπερβολικά προσεκτικός σύντροφος που είναι πάντα παρών
- Τραυματισμοί σε διαφορετικά στάδια επούλωσης ή που δεν ταιριάζουν με την εξήγηση που δίνεται
- Ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη ή τερματισμός της εγκυμοσύνης
- Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ)
- Σεξουαλική δυσλειτουργία
- Γυναικολογικά προβλήματα
- Προβλήματα στον εμμηνορροϊκό κύκλο ή στη γονιμότητα της γυναίκας
- Χαμηλή αύξηση βάρους της εγκύου
- Το θύμα υπεκφεύγει, είναι κοινωνικά αποτραβηγμένο και διστακτικό
- Τα παιδιά παραπέμπονται σε ειδικούς για συμπεριφορικά/συναισθηματικά ή αναπτυξιακά προβλήματα
- Γνωστό ιστορικό κακοποίησης στην οικογένεια καταγωγής
- Χρόνιο πυελικό άλγος
- Χρόνιο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου 33
- Αποβολή ή άλλες επιπλοκές της εγκυμοσύνης
- Πρόωρος τοκετός 34
- Θνησιγένεια
- Περιορισμός της ανάπτυξης του εμβρύου (FGR)
Ενδείξεις που σχετίζονται με τη συμπεριφορά της ασθενούς
- Ανησυχία, νευρικότητα, φόβος και πόνος (ειδικά σε σχέση με την κολπική εξέταση)
- Απόπειρες αυτοκτονίας και αυτοκτονικός ιδεασμός
- Ανεπαρκής/καθυστερημένη προγεννητική φροντίδα
- Συχνές επισκέψεις σε νοσοκομεία ή κλινικές, ειδικά όταν παρουσιάζονται με ποικίλους ή ανεξήγητους τραυματισμούς ή συμπτώματα
- Χρήση ουσιών
- Ύπαρξη δικαιολογημένου τραύματος αλλά με συγκεχυμένη και αντιφατική εξήγηση σχετικά με αυτό
- Συνεχείς απροσδιόριστες ανησυχίες για την υγεία και μια κατάσταση άγχους που δεν μπορεί να καθησυχαστεί παρά τις σχετικές ιατρικές διαβεβαιώσεις
- Δυσκολία στην τήρηση των ιατρικών οδηγιών, αδυναμία ανταπόκρισης στις συνταγογραφούμενες θεραπείες
- Χαμένα ραντεβού
- Άρνηση κατ’ οίκον επισκέψεων κοινωνικών λειτουργών, επισκεπτών υγείας, ή από παιδιατρικό ή άλλο εξειδικευμένο προσωπικό
Ενδείξεις συμπεριφοράς που σχετίζονται με τον σύντροφο
- Έλεγχος των συμπεριφορών της συντρόφου: υπερπροστατευτικός/μιλάει για λογαριασμό της γυναίκας
- Ο συνοδός-σύντροφος είναι π.χ. νευρικός, οξύθυμος, επιθετικός, ορμητικός, αλαζόνας, πιεστικός
Πιθανές ενδείξεις ενδοοικογενειακής βίας μετά τη γέννηση
- Επιλόχειος κατάθλιψη της μητέρας
- Θάνατος της μητέρας
- Δυσκολίες ανάπτυξης δεσμού με το νεογέννητο
- Βρέφη με χαμηλό βάρος γέννησης/τραυματισμό/θάνατο
Εργασία για προβληματισμό
(1) Αναλογιστείτε τη συναισθηματική επιβάρυνση που μπορεί να βιώσουν οι μαιευτήρες, οι γυναικολόγοι και οι μαίες όταν αντιμετωπίζουν περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
(2) Ποιες στρατηγικές θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για να αντιμετωπίσουν την κόπωση συμπόνιας και να διατηρήσουν τη δική τους ευημερία, παρέχοντας παράλληλα υποστήριξη στα θύματα;
Κάντε κλικ στους σταυρούς στους αντίστοιχους κύκλους κάτω από κάθε όρο στην εικόνα για να βρείτε λόγια ασθενών που μπορούν να χρησιμεύσουν ως ένδειξη ότι ενδοοικογενειακή βία μπορεί να λάβει χώρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Μελέτη περίπτωσης: Βία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Η Mandy ήταν μια 23χρονη ασθενής στην 28η εβδομάδα κύησης. Παρακολούθησα τη γέννησή της και είμαι ο γιατρός της από τότε. Την ήξερα αρκετά καλά, καθώς είχε άσθμα και περνούσε περισσότερο από το συνηθισμένο χρόνο στο ιατρείο μου. Παρακολουθούσα επίσης τη μητέρα της, την αδελφή της και τη γιαγιά της.
Δεν τα πήγαινε καλά στο σχολείο και είχε κακές παρέες. Αν και είχαμε μιλήσει για αντισύλληψη σε προηγούμενες επισκέψεις, δεν ήταν συνεπής στη λήψη της αγωγής της. Ως εκ τούτου, δεν ήταν έκπληξη όταν ήρθε και μου είπε ότι ήταν έγκυος. Η σχέση της ήταν ασταθής, αλλά επί του παρόντος ζούσε με τον πατέρα του μωρού, έναν μετανάστη από το Ελ Σαλβαδόρ που ασχολούνταν με εμπόριο ναρκωτικών. Η εγκυμοσύνη προχωρούσε χωρίς προβλήματα μέχρι που μια μέρα η Mandy παρουσίασε μώλωπες στο πρόσωπο και κοιλιακό άλγος.
Εργασία για προβληματισμό
(1) Ποιες είναι οι πιθανές ενδείξεις που στην περίπτωση αυτή υποδεικνύουν την παρουσία ενδοοικογενειακής βίας στην έγκυο ασθενή;
(2) Σκεφτείτε πώς η ενδοοικογενειακή βία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να επηρεάσει τόσο τη σωματική όσο και τη συναισθηματική ευημερία της μητέρας και του αναπτυσσόμενου εμβρύου. Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν;
Υπόθεση προσαρμοσμένη από το Εγχειρίδιο Διαδραστικής Βίας της Διεθνούς Ένωσης Γυναικών Ιατρών
7. Χειρουργική: Τμήμα επειγόντων περιστατικών – Συχνές ενδείξεις 35 36 37
Το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) είναι το μόνο μέρος όπου θύματα φτάνουν με ορατά σημάδια τραυματισμών. Πιθανοί δείκτες, εκτός από τους τυπικούς τραυματισμούς αποτελούν και ανεπαίσθητα σημάδια, π.χ. στον τρόπο επικοινωνίας του θύματος και του δράστη.
Πιθανοί δείκτες – ενήλικες
- Τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας υποβάλλονται συχνότερα σε ακτινολογικές εξετάσεις, ιδίως για σωματικά τραύματα
- Ανεξήγητοι ή πολλαπλοί τραυματισμοί
- Ειδικά τραυματισμοί στο κεφάλι, το λαιμό και το πρόσωπο
- Μώλωπες διαφόρων σταδίων
- Οι τραυματισμοί δεν ταιριάζουν με το ιστορικό που δίνεται
- Σημάδια δαγκώματος, ασυνήθιστα εγκαύματα
- Τραυματισμοί σε μέρη του σώματος που είναι κρυμμένα (συμπεριλαμβανομένων των μαστών, της κοιλιάς και/ή των γεννητικών οργάνων), ειδικά εάν είναι έγκυος
- Σκασμένα χείλη
- Χτυπημένα δόντια
- Άβολη/ασυνήθιστη ατμόσφαιρα, φόβος, ιεραρχία
- Οι συνοδοί απαντούν σε όλες τις ερωτήσεις
- Το ιστορικό σχετικά με τον τραυματισμό δεν ταιριάζει στους τραυματισμούς
Υπάρχουν πιθανές διαφορές στις θέσεις των τραυματισμών που σχετίζονται με την ενδοοικογενειακή βία, μεταξύ ανδρών και γυναικών θυμάτων. Για παράδειγμα, οι γυναίκες δέχονται συχνότερα χτυπήματα στην κοιλιά, ιδίως όταν είναι έγκυες, ή παρουσιάζουν τραυματισμούς στο κάτω μέρος των μαστών. Οι περιοχές που τραυματίζονται συχνά -ανάλογα με το φύλο- επισημαίνονται στις παρακάτω εικόνες, στο ανδρικό ή γυναικείο σώμα αντίστοιχα.
Ανδρικό σώμα
Γυναικείο σώμα
Image by Freepik (male) and Freepik (female): adapted
Πιθανοί δείκτες/Τραυματισμοί – παιδιά
- Το περιγραφόμενο ιστορικό δεν συνάδει με τους τραυματισμούς.
- Ασυνήθιστοι τραυματισμοί, π.χ.
- Σοβαροί τραυματισμοί κάθε είδους
- Συχνά κατάγματα
- Πολύ έντονοι τραυματισμοί οποιουδήποτε είδους
- Ασυνήθιστη εμφάνιση (π.χ. τραυματισμοί με μοτίβο, όπως σημάδια δαγκώματος)
- Ασυνήθιστος («κρυφός») εντοπισμός τραυματισμών (συμπεριλαμβανομένων των χειλιών, των δοντιών, της στοματικής κοιλότητας, των βλεφάρων, των λοβών των αυτιών, των γλουτών, των γεννητικών οργάνων, των άκρων των δακτύλων κ.λπ.)
- Μη θεραπευμένοι (παλιοί) τραυματισμοί
- Ανεξήγητοι τραυματισμοί σε παιδιά με κινητική αναπηρία
- Τραυματισμός “ακατάλληλος” για την ηλικία του παιδιού. Τα υγιή βρέφη δεν έχουν μώλωπες. Ακόμη και μικροί, ιατρικά άσχετοι μώλωπες υποδηλώνουν ακατάλληλο χειρισμό του παιδιού
Προσοχή: Σοβαροί εσωτερικοί τραυματισμοί (π.χ. κατάγματα) ενδέχεται να μην συνοδεύονται από εξωτερικά τραύματα! Το ταρακούνημα ενός βρέφους είναι απειλητικό για τη ζωή – αλλά δεν είναι εξωτερικά ορατό.
Πιθανοί δείκτες για την ενδοοικογενειακή βία κατά ηλικιωμένων
- Μώλωπες στο εσωτερικό των βραχιόνων, στο εσωτερικό των μηρών, στις παλάμες, στα πέλματα, στο τριχωτό της κεφαλής, στο αυτί (πτερύγιο), στην περιοχή της μαστοειδούς υπόφυσης, στους γλουτούς
- Πολλαπλές και αθροιστικές θλάσεις
- Εκδορές στη μασχαλιαία περιοχή (από απόπειρα περιορισμού) ή στον καρπό και τους αστραγάλους (από πιθανό δέσιμο)
- Τραυματισμός ρινικής γέφυρας και κροτάφου (από χτύπημα ενώ φοράει γυαλιά)
- Περικογχικές εκχυμώσεις
- Τραυματισμός στοματικής κοιλότητας
- Ασυνήθιστο μοτίβο αλωπεκίας
- Μη θεραπευμένα τραύματα πίεσης ή έλκη (εκτός οσφυοϊερών περιοχών)σε μη οσφυοϊερές περιοχές
- Μη θεραπευμένα κατάγματα
- Κατάγματα που δεν αφορούν το ισχίο, το βραχιόνιο ή σπονδύλους
- Τραυματισμοί σε διάφορα στάδια εξέλιξης
- Τραυματισμοί στα μάτια ή τη μύτη
- Εγκαύματα επαφής και ζεματίσματα
- Αιμορραγία τριχωτού της κεφαλής ή αιμάτωμα
Μελέτη περίπτωσης: Κακοποίηση ηλικιωμένων
«Μια ασθενής στη λίστα μου για πάνω από 10 χρόνια, ηλικίας 87 ετών, ζούσε, μετά το θάνατο της κόρης της, με τον γαμπρό της σε μονοκατοικία. Η ασθενής έπασχε από καρδιακή ανεπάρκεια και επανειλημμένα ερχόταν στο ιδιωτικό μου ιατρείο με τραύματα και εκδορές στα πόδια. «Πάντα κατεβαίνει τις σκάλες πολύ γρήγορα!» είπε ο γαμπρός που τη συνόδευε. Η συμπεριφορά του ήταν τότε μάλλον μη συνεργάσιμη και «περίεργη». Η ασθενής επέμενε ότι τη φρόντιζε καλά αυτός και μια ανιψιά, καθώς και μια νοσοκόμα που ζούσε κοντά».
Εργασία για προβληματισμό
(1) Εξετάστε τις ενδείξεις που παρουσιάζονται στη μελέτη περίπτωσης για εμφανείς ή/και ανησυχητικές συμπεριφορές του γαμπρού της. Τι μπορεί να δείχνουν αυτές και πώς θα μπορούσαν να σχετίζονται με κακοποίηση ή παραμέληση ηλικιωμένων;
(2) Εξετάστε την οπτική της ασθενούς καθώς επιμένει ότι φροντίζεται καλά από τον γαμπρό της και από μια ανιψιά. Πώς μπορεί αυτό να επηρεάσει την άποψή σας για τα πράγματα και τι μπορεί να σας βοηθήσει να αξιολογήσετε καλύτερα τα αληθινά συναισθήματα και τις ανάγκες της ασθενούς;
Περίπτωση από το Εγχειρίδιο Διαδραστικής Βίας της Διεθνούς Ένωσης Γυναικών Ιατρών
Σενάριο:
Η Τζούλια αντιμετωπίζει έντονο κοιλιακό άλγος και επισκέπτεται το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών ενός νοσοκομείου. Ο Ντέιβιντ, ο σύντροφός της, τη συνοδεύει. Η Τζούλια και ο Ντέιβιντ μπαίνουν στο εξεταστήριο του ΤΕΠ. Ο Δρ Άντερσον, ο γιατρός, τους χαιρετά και δίνει εντολή στην Τζούλια να καθίσει. Όταν ο γιατρός κάνει κάποιες ερωτήσεις, απαντά ο Ντέιβιντ ή διακόπτει την Τζούλια όταν εκείνη αρχίζει να απαντάει.
Εργασία
(1) Διαβάστε την περιγραφή του σεναρίου της παραπάνω εικόνας και κοιτάξτε την ίδια την εικόνα: Ποιες “κόκκινες σημαίες” μπορείτε να προσδιορίσετε, που μπορεί να υποδηλώνουν ΕΒ;
Περισσότερες πληροφορίες για την Εκτίμηση επικινδυνότητας στη Χειρουργική μπορείτε να βρείτε εδώ.
Παράρτημα: Ακτινολογικά ευρήματα
Η ακόλουθη περιγραφή αναφέρεται στην ενδοοικογενειακή βία κατά ενηλίκων (π.χ. συντρόφων). Μια ιδιαίτερη πτυχή στο ευρύτερο πλαίσιο είναι η κακοποίηση παιδιών – τα ακτινολογικά ευρήματα μπορεί να είναι καθοριστικά για την ανίχνευσή της.
Παραδείγματα ακτινολογικών ευρημάτων που μπορεί να υποδηλώνουν ΕΒ μπορείτε να βρείτε σε αυτή την πηγή: https://radiopaedia.org/articles/intimate-partner-violence?lang=us
Συχνοί τραυματισμοί ανιχνεύσιμοι με ιατρική απεικόνιση
- Τραυματισμοί στα αναπαραγωγικά όργανα (και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, π.χ. αιμορραγία από αποκόλληση πλακούντα)
- Οξέα κατάγματα (ειδικά στην περιοχή του προσώπου, π.χ. κάταγμα ρινικού οστού, κάταγμα της βάσης του οφθαλμικού κόγχου, αλλά και κατάγματα των άκρων)
- Υποξέα και χρονικά απροσδιόριστα κατάγματα (ιδιαίτερα προσώπου, άκρων και σπονδυλικής στήλης)
- Κακώσεις μαλακών μορίων (π.χ. αιμάτωμα και ρήξη)
Αξιολόγηση των ευρημάτων της απεικόνισης και ο ρόλος της ακτινολογίας
- Τα ακτινολογικά ευρήματα και τα απεικονιστικά δεδομένα συμβάλλουν στην τεκμηρίωση της έκτασης των σωματικών βλαβών.
- Ωστόσο, τα μοτίβα τραυματισμών των ενήλικων θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας είναι παρόμοια με εκείνα άλλων αιτιών τραυματισμού.
- Η θετική προγνωστική αξία μιας ακτινολογικής εξέτασης από μόνη της, για την υποψία πιθανής ενδοοικογενειακής βίας είναι περιορισμένη, μπορεί όμως να ενισχύσει την υποψία, αν συνεκτιμηθεί συνολικά η λοιπή κλινική εικόνα.
- Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει μοτίβα τραυματισμών που δεν ταιριάζουν με το ιατρικό ιστορικό, όπως η ύπαρξη πολλαπλών τραυματισμών διαφορετικών χρονικών σημείων και οι συχνές ακτινολογικές εξετάσεις στο παρελθόν.
- Η συμπληρωματική άποψη του ακτινολόγου για το περιστατικό και η συχνά κάπως πιο ήρεμη συνθήκη που επικρατεί κατά την προετοιμασία και αναφορά των ευρημάτων των εξετάσεων (σε σύγκριση με το τμήμα επειγόντων περιστατικών) μπορούν να διευκολύνουν την ανίχνευση ενδοοικογενειακής βίας.
8. Παιδιατρική – Συχνές ενδείξεις
“Η σκόπιμη και συχνή αλλαγή παιδιάτρων αποτελεί πιθανή ένδειξη ΕΒ και μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερημένη αναγνώριση ευάλωτων και κακοποιημένων παιδιών και εφήβων” 38
Εδώ, θα βρείτε μια σειρά πιθανών ενδείξεων στα παιδιά. 39
Πιθανοί δείκτες ενδοοικογενειακής βίας
- Αργή αύξηση βάρους (σε βρέφη)
- Αξιοσημείωτα ευρήματα κατά την ιατρική εξέταση ή άλλες ενδείξεις παραμέλησης
- Έλλειψη ή ανεπαρκής ιατρική περίθαλψη σε ασθένειες
- Κακή συνολική κατάσταση φροντίδας του παιδιού
- Κακή διατροφική κατάσταση του παιδιού ή ακραία παχυσαρκία
- Ακατάλληλη ενδυμασία, π.χ. μακρυμάνικα ρούχα και παντελόνια σε ζεστό καιρό
- Δυσκολία σε φαγητό/ύπνο
- Σωματικές ενοχλήσεις
- Διατροφικές διαταραχές (συμπεριλαμβανομένων των προβλημάτων θηλασμού)
Πιθανοί ψυχολογικοί δείκτες
- Επιθετική συμπεριφορά και γλώσσα, συνεχείς καβγάδες με συνομηλίκους
- Παθητικότητα, υποταγή
- Νευρική ή αποσυρμένη συμπεριφορά
- Δυσκολία προσαρμογής στην αλλαγή
- Υποχωρητική συμπεριφορά σε νήπια
- Διαταραχές στην ανάπτυξη του λόγου
- Ψυχοσωματική ασθένεια
- Υπερκινητικότητα και προβλήματα συγκέντρωσης
- Εξαρτημένη, θλιμμένη ή μυστικοπαθής συμπεριφορά
- Νυχτερινή ενούρηση
- «Δυσλειτουργική εκτόνωση-εκδραμάτιση», π.χ. κακοποίηση ζώων 40
- Αισθητή πτώση των σχολικών επιδόσεων
- Ανεξήγητες απουσίες από το σχολείο
- Υπερπροστατευτικότητα ή φόβος να αφήσει τη μητέρα ή τον πατέρα
- Κλοπές και κοινωνική απομόνωση
- Εκδήλωση σεξουαλικά κακοποιητικής συμπεριφοράς
- Αισθήματα αναξιότητας
- Ασταθής συμπεριφορά
- Έλλειψη προσωπικών ορίων
- Κατάθλιψη, άγχος ή/και απόπειρες αυτοκτονίας
Πιθανοί τραυματισμοί
- Όταν το περιγραφόμενο ιστορικό δεν συνάδει με τραυματισμούς.
- Ασυνήθιστοι τραυματισμοί, π.χ.
- Σοβαροί τραυματισμοί κάθε είδους
- Συχνά κατάγματα
- Ασυνήθιστη εμφάνιση (π.χ. τραυματισμοί με μοτίβο, όπως σημάδια δαγκώματος)
- Ασυνήθιστος («κρυφός») εντοπισμός τραυματισμών (συμπεριλαμβανομένων των χειλιών, των δοντιών, της στοματικής κοιλότητας, των βλεφάρων, των λοβών των αυτιών, των γλουτών, των γεννητικών οργάνων, των άκρων των δακτύλων κ.λπ.)
- Μη θεραπευμένοι (παλιοί) τραυματισμοί
- Ανεξήγητοι τραυματισμοί σε παιδιά που δεν περπατούν
- “Ασυνήθιστος” τραυματισμός για την ηλικία του παιδιού. Τα υγιή βρέφη δεν έχουν μώλωπες. Ακόμη και μικροί, ιατρικά άσχετοι, μώλωπες υποδηλώνουν ακατάλληλο χειρισμό του παιδιού
- Τραυματισμοί λόγω αναγκαστικής ή απρόσεκτης σίτισης:
- Μώλωπες (μώλωπες ιστών) των χειλιών ή των ούλων (λόγω ακραίας σίτισης)
- Εγκαύματα επειδή το φαγητό ήταν πολύ ζεστό
- Αναγκαστική σίτιση με μπιμπερό: οι άνω κοπτήρες εισβάλλουν γλωσσικά, τα ούλα παρουσιάζουν στρογγυλό σχίσιμο από πλαστικό δακτύλιο σε θηλή από καουτσούκ
Προσοχή: Σοβαροί εσωτερικοί τραυματισμοί (π.χ. κατάγματα) μπορεί να στερούνται εξωτερικών τραυματισμών! Το ταρακούνημα ενός βρέφους είναι απειλητικό για τη ζωή – αλλά δεν είναι εξωτερικά ορατό.
Πηγή: Deutsche Gesellschaft für Kinderschutz in der Medizin (Kitteltaschen https://dgkim.de/?page_id=243)
Πιθανές ενδείξεις σχετικά με τους φροντιστές ή τη συμπεριφορά των γονέων 41
- Ψυχολογικές διαταραχές / ασθένειες των γονέων/ μητέρας/ πατέρα
- Σημάδια γονεϊκών προβλημάτων (π.χ. επιθετικότητα, πιθανότητα βίας, παραβατικότητα, έλλειψη εκπαίδευσης, συζυγικές συγκρούσεις)
- Οικογένειες που αντιμετωπίζουν ψυχοκοινωνικούς στρεσογόνους παράγοντες (π.χ. φτώχεια, ανεργία, πρόωρη γονεϊκότητα ή/και μονογονεϊκότητα, γλωσσική απομόνωση, πολλαπλές γεννήσεις, καθυστερήσεις στην ανάπτυξη των παιδιών)
- Χρήση ουσιών (ανεξάρτητα από την ουσία) και άλλοι εθισμοί στους γονείς (π.χ. εθισμός στα τυχερά παιχνίδια/τζόγος, σεξουαλικός εθισμός και εθισμός στα ψώνια)
- Αδυναμία των γονέων να ερμηνεύσουν σωστά και να ανταποκριθούν στα σήματα ενός βρέφους/παιδιού – αδυναμία κάλυψης των αναγκών του νεογέννητου/βρέφους/παιδιού – έλλειψη προσκόλλησης στο νεογέννητο/βρέφος/παιδί
- Έλλειψη συνεργασίας/συμμόρφωσης με τη θεραπεία εκ μέρους των γονέων π.χ.:
- Μη τήρηση των συστάσεων του ιατρικού προσωπικού, ανεπαρκής φροντίδα των χρονίως πασχόντων παιδιών από τους γονείς
- Παράλειψη χορήγησης (τακτικής) φαρμακευτικής αγωγής στο παιδί, παράλειψη των ραντεβού ελέγχου του παιδιού
- Μη προσέλευση σε ραντεβού παρακολούθησης μετά από ασθένεια/τραυματισμό, συχνές αδικαιολόγητες απουσίες από ραντεβού θεραπείας, εμφανώς συχνές ακυρώσεις ραντεβού θεραπείας
| Κόκκινες σημαίες που θα σας κάνουν να ανησυχήσετε:42 • Μεγάλα και αξιοσημείωτα αιματώματα αποτελούν λόγο ανησυχίας σε βρέφη που δεν περπατούν • Σε κάθε παιδί, η ύπαρξη αιματώματος στην περιοχή των γεννητικών οργάνων είναι ανησυχητική. • Σε κάθε παιδί, η ύπαρξη αιματωμάτων σε πολλαπλές περιοχές, όπως το αυτί, ο λαιμός, ο αυχένας, οι γάμπες και ολόκληρο το πρόσθιο μέρος του θώρακα και της κοιλιάς είναι υπερβολική και ύποπτη, εάν δεν υπάρχει ανάλογο ιατρικό ιστορικό. • Σε οποιοδήποτε παιδί, το αιμάτωμα στην περιοχή των γλουτών είναι πολύ σπάνιο. Τα κακοποιημένα παιδιά έχουν συνήθως τρία ή περισσότερα αιματώματα σε πολλές περιοχές. |
Μελέτη περίπτωσης: Παιδιά σε σοβαρό κίνδυνο σε νοικοκυριά με ενδοοικογενειακή βία
Αυτή η υπόθεση αφορά τον Daniel, ένα 4χρονο αγόρι, και τη μητέρα του κα Luscak, ηλικίας 27 ετών, που είχε τέσσερις διαφορετικούς συντρόφους. Η ίδια κάνει κατάχρηση αλκοόλ και εμφανίζει περιστασιακή βία προς τους συντρόφους της. Μιλάει λίγα αγγλικά. Ο Daniel έχει 2 αδέρφια, την 7χρονη Άννα από τον πρώτο σύντροφο της μαμάς και έναν αδελφό 1 έτους, τον Adam, από τον τέταρτο σύντροφο της μαμάς, τον κ. Α. Η αστυνομία κλήθηκε σε 27 διαφορετικές περιπτώσεις περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, που συχνά περιπλέκονταν από το γεγονός ότι και οι δύο γονείς ήταν μεθυσμένοι. Σε 2 περιπτώσεις η μητέρα του Daniel πήρε υπερβολική δόση υπνωτικών χαπιών με σκοπό να αυτοκτονήσει. Η οικογένεια μετακόμισε αρκετές φορές. λόγω αδυναμίας πληρωμής ενοικίου και έξωσης. Όταν ήταν έγκυος στον Άνταμ, ο κ. Α. παρότρυνε την κ. Λούσκακ να τερματίσει την εγκυμοσύνη της. Έχασε 4 προγεννητικά ραντεβού. Σε κάποια φάση, η μητέρα νοσηλεύτηκε και ο κ. Α έβγαλε τον ορό από το χέρι της και έφυγαν μόνοι τους από το νοσοκομείο, χωρίς επίσημο εξιτήριο.
Ο Ντάνιελ έφερε ελικοειδές κάταγμα στο αριστερό χέρι, που είπε ότι οφείλεται στο γεγονός ότι πηδούσαν από τον καναπέ με την αδελφή του, την προηγούμενη μέρα από την εξέταση στα επείγοντα. Οι μώλωπες στον ώμο και στο κάτω μέρος της κοιλιάς του εξηγήθηκαν από τη μητέρα του ότι οφείλονταν σε συχνές πτώσεις από το ποδήλατό του. Πραγματοποιήθηκαν συμβούλια των επαγγελματιών υγείας, αλλά το μακρύ ιστορικό ενδοοικογενειακής βίας δεν ελήφθη υπόψη. Όταν ο Daniel ξεκίνησε το σχολείο, έκανε συχνές απουσίες όπως και η αδελφή του, Άννα. Οι δάσκαλοι ανησύχησαν καθώς ο Ντάνιελ αδυνάτιζε συνεχώς και πάντα φαινόταν πεινασμένος, ενώ έπαιρνε φαγητό από τις τσάντες των άλλων παιδιών. Ο Daniel δεν μιλούσε καλά αγγλικά, ήταν ένα ντροπαλό και συγκρατημένο αγόρι που δεν μιλούσε στους δασκάλους.
Εργασία για προβληματισμό
(1) Συλλογιστείτε τα πολυάριθμα σημάδια και τις κόκκινες σημαίες που παρουσιάζονται στην περίπτωση του Daniel. Ποιοι ήταν οι πρώτοι δείκτες πιθανής κακοποίησης και πώς θα μπορούσαν να είχαν εντοπιστεί νωρίτερα;
(2) Ποιες ήταν οι χαμένες ευκαιρίες παρέμβασης και υποστήριξης από τους επαγγελματίες υγείας; Τι θα μπορούσε να είχε γίνει καλύτερα;
Υπόθεση προσαρμοσμένη από το Εγχειρίδιο Διαδραστικής Βίας της Διεθνούς Ένωσης Γυναικών Ιατρών
Περισσότερες πληροφορίες για την Εκτίμηση επικινδυνότητας στην Παιδιατρική μπορείτε να βρείτε εδώ.
Έμφαση στην Οδοντιατρική: Αναγνώριση των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας
9. Οδοντιατρική
“Οι οδοντίατροι βρίσκονται στη μοναδική θέση να είναι η πρώτη γραμμή άμυνας στον εντοπισμό αποδεικτικών στοιχείων επίθεσης”. 43
Οι οδοντίατροι είναι σημαντικοί πρώτοι ανταποκρινόμενοι στον εντοπισμό της ενδοοικογενειακής βίας
“Ο οδοντίατρός μου αντιλήφθηκε τα προβλήματά μου, καθώς ήμουν συναισθηματικά φορτισμένη σε μια επίσκεψη πέρυσι. Το χειρίστηκε με λεπτότητα (όπως και η νοσηλεύτρια του), μου έδωσε εκτυπωμένες πληροφορίες σχετικά με την αστυνομία, την υποστήριξη θυμάτων, τις υπηρεσίες ενδοοικογενειακής βίας. Παρόλο που αρνήθηκα ότι τα χρειαζόμουν (εκείνη τη στιγμή), άρχισα να τα διερευνώ περισσότερο και να τα αξιοποιώ στη συνέχεια. Με έσωσε!” 44
“Δεν είχα επίγνωση της σωματικής επιβάρυνσης που είχε η βία πάνω μου, μέχρι και πριν από μερικά χρόνια, που χρειάστηκε να βγάλω μια πανοραμική ακτινογραφία του προσώπου μου για κάποια οδοντιατρική επέμβαση. Αφού έφυγα από τον οδοντίατρο και πήγαινα σπίτι, ο χειρουργός επικοινώνησε μαζί μου για να με ρωτήσει αν είχα ποτέ ένα σοβαρό αυτοκινητιστικό ατύχημα. Όταν είπα όχι, μου εξήγησε ότι είχα πολλά ασβεστοποιημένα και κακώς επουλωμένα κατάγματα στο πρόσωπό μου. Η επίδραση που είχε αυτό που μου είπε ήταν απίστευτη για μένα. Κάθισα στο αυτοκίνητό μου στην άκρη του δρόμου και έβαλα τα κλάματα. Φαίνεται γελοίο τώρα, εκ των υστέρων, να έχω σοκαριστεί και στενοχωρηθεί βαθιά από αυτές τις πληροφορίες, και όμως, ήταν σαν κάποιος να μου είχε δώσει ένα πιστοποιητικό που έλεγε “πραγματικά κακοποιήθηκες φρικτά και μπορούμε πραγματικά να το δούμε αυτό” και για πρώτη φορά κανείς δεν με κατηγορούσε γι ‘αυτό.” 45
Εργασία για προβληματισμό
(1) Διαβάστε τα δύο αποσπάσματα. Γιατί πιστεύετε ότι οι οδοντίατροι είναι σημαντικοί πρώτοι ανταποκρινόμενοι στην ανίχνευση της ενδοοικογενειακής βίας;
“Νομίζω ότι ως οδοντίατροι είμαστε σε ιδανική θέση [να ρωτήσουμε για ΕΒ], ειδικά όταν γνωρίζουμε και τους ασθενείς μας καλά. Θα είμαστε σε θέση να ανταποκριθούμε στις αλλαγές στη συμπεριφορά και νομίζω ότι [ο έλεγχος και ο εντοπισμός της ΕΒ] είναι ζωτικής σημασίας.” 46
Γιατί οι οδοντίατροι είναι σε θέση να εντοπίζουν θύματα ΕΒ;
Περνούν κατά μέσο όρο 30-60 λεπτά με τους ασθενείς τους, σε σύγκριση με το μέσο όρο 7-10 λεπτών που περνούν οι γιατροί πρωτοβάθμιας περίθαλψης με τους ασθενείς τους. 47
Οι οδοντίατροι είναι σε θέση να γνωρίζουν καλύτερα τους ασθενείς, λόγω τακτικών εξετάσεων ή θεραπειών με αρκετές θεραπευτικές συνεδρίες. Βλέπουν τους ασθενείς σε αυτή την περίπτωση αρκετές φορές μέσα σε 12 μήνες και έτσι είναι σε θέση να ανιχνεύσουν αλλαγές στη συμπεριφορά και να προσεγγίσουν τον ασθενή ανάλο. 48
Πολλά θύματα ενδοοικογενειακής βίας ακυρώνουν τα ραντεβού τους με τον οικογενειακό γιατρό εάν έχουν τραυματισμούς στο κεφάλι, το λαιμό ή το πρόσωπο, αλλά τείνουν να τηρούν τα οδοντιατρικά ραντεβού τους. 49
Διάφορες μελέτες δείχνουν ότι τραυματισμοί στο κεφάλι, το λαιμό και την περιοχή του προσώπου συμβαίνουν στο 40-75% των περιπτώσεων, καθώς αυτή η περιοχή είναι απροστάτευτη και επομένως εύκολα προσβάσιμη. Αυτοί οι εμφανείς τραυματισμοί μπορεί να καταδεικνύουν την υπεροχή του δράστη. Μια γυναίκα που πρέπει να υποβληθεί σε θεραπεία για τραυματισμό στο πρόσωπο έχει μία στις τρεις πιθανότητες να αποτελεί θύμα ενδοοικογενειακής βίας. 50 51
Image (clock) by Vecteezy / Image (calendar) by Freepik / Image (mobilephone) of katemangostar by Freepik / Image (face) of Ambiguous Vectors by Vecteezy
Το βίντεο υπογραμμίζει ότι ο εντοπισμός των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας μπορεί επίσης να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην οδοντιατρική πρακτική. Είναι σημαντικό οι επαγγελματίες οδοντίατροι να κάνουν συγκεκριμένες ερωτήσεις σχετικά με την ΕΒ, να παρακολουθούν τις περιπτώσεις που υποπτεύονται ότι υφίσταται ΕΒ και να τεκμηριώνουν τα ευρήματα και τους τραυματισμούς που μπορεί να σχετίζονται με αυτήν εγκαίρως, προκειμένου να μπορούν να χρησιμοποιηθούν αργότερα στο δικαστήριο.
Πιθανοί δείκτες για την ενδοοικογενειακή βία στην οδοντιατρική
Δείκτες στην περιοχή του τραχήλου-προσώπου 52 – Τραύμα προσώπου (συνώνυμο=γναθοπροσωπικό τραύμα)
Οι τραυματισμοί στην περιοχή κεφαλής-τραχήλου-προσώπου θεωρούνται σημαντικός δείκτης ΕΒ. Οι οδοντολόγοι οδοντίατροι και οι γναθοχειρουργοί θα πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα γναθοπροσωπικά τραύματα στην περιοχή της κεφαλής και του τραχήλου ως πιθανό δείκτη ΕΒ. Από αρκετές μελέτες, τα γναθοπροσωπικά τραύματα στις γυναίκες σχετίζεται με ΕΒ στο 50% των περιπτώσεων και η πιο πληγείσα περιοχή είναι το μεσαίο τριτημόριο του προσώπου, στο 60% των περιπτώσεων.
Ορισμός
Το γναθοπροσωπικό τραύμα είναι βλάβη στους μαλακούς ιστούς ή τα οστά του προσώπου που μπορεί να προκληθεί από τραυματισμό όπως πτώση, σύγκρουση ή χτύπημα (μπουνιά).
Ένα τραύμα στο πρόσωπο περιλαμβάνει:
- Τραυματισμούς μαλακών μορίων προσώπου, π.χ. γδαρσίματα, μώλωπες, εκδορές, κοψίματα, γρατζουνιές, αιματώματα, εγκαύματα και τραύματα από κοψίματα.
- Γναθοπροσωπικά κατάγματα που σχετίζονται με ΕΒ μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο, οίδημα, αιμάτωμα, αιμορραγία, παραμόρφωση του προσώπου, δυσκολία στην αναπνοή ή την ομιλία και απώλεια αίσθησης ή όρασης.
- Τραυματικές οστικές κακώσεις: κατάγματα της μύτης, του ζυγωματικού οστού, της άνω και κάτω γνάθου και της οφθαλμικής κόγχης.
Σε μια περίοδο 5 ετών (1992-1996), σε νοσοκομείο στο Πόρτλαντ (ΗΠΑ), τεκμηριώθηκαν οι τραυματισμοί ασθενών που νοσηλεύτηκαν λόγω ενδοοικογενειακής βίας. 53
Κάντε κλικ σε κάθε ποσοστό (σταυρός στον αντίστοιχο κύκλο) για να ανοίξετε τους συνδέσμους με τις σχετικές πληροφορίες.
Τα γναθοπροσωπικά τραύματα περιλαμβάνουν τους ακόλουθους τραυματισμούς (κατά φθίνουσα σειρά συχνότητας):
- από τραυματισμούς μαλακών μορίων: μώλωπες, εκδορές και θλάση
- από κάταγμα στη γνάθο
- από οδοντικό κάταγμα: στις μισές περιπτώσεις είναι κατάγματα κορώνας, ακολουθούμενα από κατάγματα ρίζας, μετατοπίσεις και τέλος από ενσφηνώσεις
- από κάταγμα του ζυγωματικού οστού
- από ρινικό κάταγμα
Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι γναθοπροσωπικοί χειρουργοί θα πρέπει: 54 55 56 57
- Να πραγματοποιήσουν εξέταση κεφαλής και τραχήλου.
- Να αξιολογήσουν την κροταφογναθική άρθρωση: εάν υπάρχει τραύμα θα μπορούσε να αποτελεί ένδειξη βίας ή κακοποίησης.
- Να αξιολογήσουν τυχόν τραυματισμούς στα χείλη, τη γλώσσα, τον ουρανίσκο, τη γνάθο που προκαλούνται από επαναλαμβανόμενα βίαια τραύματα. Εάν υπάρχουν, να αξιολογήσουν ιδιαίτερα τη διαφορετική θέση τους.
- Να επιθεωρήσουν το δέρμα για εκδορές, μώλωπες, εγκαύματα επούλωσης, μη αυτοπροκαλούμενα σημάδια δαγκώματος. Να επιθεωρήσουν τα μάτια και τη μύτη (π.χ. εκχυμώσεις, αιματώματα, πετέχειες).
- Να αξιολογήσουν τα κατάγματα που εμφανίζονται στο μπροστινό μέρος του κρανίου, καθώς συχνά είναι αποτέλεσμα άμεσου τραύματος στο μέτωπο. Τα κατάγματα των μετωπιαίων οστών μπορούν να εκδηλωθούν με διάφορους τρόπους: από αρχικό πόνο και οίδημα έως ορατούς μώλωπες, που σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί ακόμη και να αλλάξουν το σχήμα του μετώπου.
- Να αξιολογήσουν τα κατάγματα στη μύτη, που αποτελούν τις πιο συνηθισμένες κακώσεις όταν πρόκειται για τραύμα προσώπου.
- Να αξιολογήσουν τα κατάγματα της οστικής οφθαλμικής κόγχης και των προεξέχοντων οστών των ζυγωματικών, που είναι από τα πιο ευαίσθητα και πολύπλοκα για θεραπεία. Μπορούν να επηρεάσουν την κινητικότητα του ματιού και να προκαλέσουν οίδημα και μώλωπες.
- Να αξιολογήσουν κάταγμα της άνω γνάθου που μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την καθημερινή λειτουργικότητα.
- Να αξιολογήσουν τραύμα στο στρογγυλεμένο άκρο της κάτω γνάθου που συνδέεται με το κροταφικό οστό του κρανίου. Τα κατάγματα της κάτω γνάθου ή της κάτω σιαγόνας, αποτελούν ένα από τα πιο δύσκολα τραύματα του προσώπου για θεραπεία. Επηρεάζουν τη φυσιολογική λειτουργία του στόματος, δυσκολεύοντας την ικανότητα να ανοίγει και να κλείνει σωστά. Αυτά τα κατάγματα μπορούν, εκτός από πόνο, να προκαλέσουν μια σειρά συμπτωμάτων, όπως αναισθησία, παραισθησία και δυσαισθησία. Μερικοί ασθενείς μπορεί επίσης να αναφέρουν υπαισθησία ή υπεραισθησία.
- Να αξιολογήσουν τα κατάγματα της κάτω γνάθου, πουαφορούν τα στρογγυλεμένα τμήματα της, αυτά που αρθρώνονται με το κροταφικό οστό του κρανίου, επιτρέποντάς μας να ανοίγουμε και να κλείνουμε το στόμα. Εκτός από τον πόνο, ένας τραυματισμός σε αυτή την περιοχή μπορεί να βλάψει σοβαρά την κινητικότητα του στόματος.
- Να αξιολογήσουν τα κατάγματα που αφορούν τόσο την άνω όσο και την κάτω γνάθο, τα οποία είναι ιδιαίτερα περίπλοκα καθώς επηρεάζουν τόσο το άνω όσο και το κάτω μέρος του στόματος. Αυτός ο τύπος τραύματος μπορεί να έχει δραστικές επιπτώσεις στη φυσιολογική λειτουργία του στόματος, περιορίζοντας την ικανότητα μάσησης, ομιλίας, ακόμη και αναπνοής.
- Να αξιολογήσουν θραύση του προσώπου, η οποία υποδεικνύει πολλαπλά ταυτόχρονα κατάγματα σε διαφορετικές περιοχές του προσώπου, τα περισσότερα, αν όχι όλα, από τα οποία αφορούν τα οστά του προσώπου. Η σύνθλιψη του προσώπου μπορεί να οδηγήσει σε συνδυαστικά κατάγματα, καθιστώντας τα οστά του προσώπου ιδιαίτερα ασταθή. Αυτή η αστάθεια μπορεί να προκαλέσει μετακίνηση και παραμόρφωση των οστικών τμημάτων, θέτοντας σε κίνδυνο τη δομική ακεραιότητα του κρανίου και του προσώπου.
Κάνοντας κλικ στον σταυρό στον αντίστοιχο κύκλο, μπορείτε να βρείτε πιο λεπτομερείς περιγραφές τραυμάτων σε κάθε μέρος του προσώπου.
Image by Freepik
Ενδείξεις στην περιοχή του στόματος και των δοντιών
Κάντε κλικ σε κάθε σταυρό στον αντίστοιχο κύκλο κάθε εικόνας στόματος για να βρείτε συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με ενδείξεις βίας στην περιοχή του στόματος και των δοντιών. 60 61
Image by brgfx Image on Freepik.
Μπορείτε να μεταφορτώσετε έναν πίνακα που συνοψίζει όλες τις σχετικές ενδείξεις εδώ:
Ενδείξεις κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών
Η κακοποίηση και η παραμέληση αποτελούν και οι δυο μορφές ενδοοικογενειακής βίας, αλλά διαφέρουν μεταξύ τους (βλ. τον παρακάτω πίνακα): 66 67
| Μορφή ΕΒ | Κακοποίηση | Παραμέληση* |
|---|---|---|
| Σωματική | Βίαιοι, μη τυχαίοι τραυματισμοί | Ανεπαρκής φροντίδα ή/και υγειονομική περίθαλψη για μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. «παραμέληση οδοντικής υγιεινής»), υποσιτισμός, ανεπαρκής προσωπική υγιεινή, ακατάλληλος ρουχισμόςΧρόνια κατάσταση ανεπαρκούς φροντίδας |
| Συναισθηματική | Ψυχολογική βλάβη λόγω υπερβολικών απαιτήσεων, απειλών, πυροδότησης φόβων και συναισθημάτων κατωτερότητας («Μακάρι να μην είχες γεννηθεί») | Επίμονη και επαναλαμβανόμενη αδιαφορία για τις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού, στέρηση φροντίδας, αγάπης και ασφάλειας. |
| Σεξουαλική | Ενεργητική και παθητική συμμετοχή του παιδιού σε σεξουαλικές πράξεις |
Πιθανοί δείκτες σωματικής κακοποίησης παιδιών που μπορεί να παρατηρηθούν στο οδοντιατρείο:68 69
- Ρήξη χαλινού
- Ρήξη χαλινού: αιμορραγεί πολύ έντονα (μοιάζει με ακόμη περισσότερο αίμα στον μη ειδικό, λόγω της ανάμειξης με σάλιο), έτσι οι γονείς συνήθως πηγαίνουν κατευθείαν στο γιατρό ή στην υπηρεσία έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση ατυχήματος.
- Εάν το σχίσιμο έχει επουλωθεί για αρκετές ημέρες, η δευτερογενής επούλωση συχνά μοιάζει με φλεγμονή στον μη ειδικό. Το παιδί συχνά μεταφέρεται μόνο σε οδοντίατρο. Να είστε προσεκτικοί και να ζητήσετε μια εύλογη εξήγηση για το τι έγινε.
- Τραυματισμοί στα δόντια
- Δόντια με κατάγματα, εξαρθρήματα, μετατραυματικές νεκρώσεις.
- Εξαρθρήματα δοντιών και εκτοπίσεις προς τα άνω: υποψία κακοποίησης, π.χ. η πιπίλα αφαιρέθηκε βίαια.
- Κατάγματα σε σχήμα αστεριού στο σμάλτο (“σαν από έκρηξη”), που προκαλούνται από χτύπημα με δαχτυλίδι, χωρίς τραυματισμό των χειλιών, εξαιρετικά άτυπο εύρημα για τυχαίο τραύμα.
- Σε τραυματισμούς από ατύχημα, τα κατάγματα των δοντιών παρουσιάζονται συνήθως με τις πρισματικές γραμμές της αδαμαντίνης, με οδοντικές ενσφηνώσεις και εξαρθρήματα των δοντιών, συνήθως με γλωσσική ή ακροριζική κατεύθυνση!
- Γενικές πληροφορίες
- Τραυματισμοί σε διαφορετικά στάδια επούλωσης.
- Άτυπος εντοπισμός ή μοτίβο τραυματισμών: αμφοτερόπλευροι τραυματισμοί των χειλιών ή αιματώματα του πηγουνιού συμβαίνουν μόνο λόγω τσιμπήματος.
“Η παραμέληση είναι η πιο κοινή μορφή έκθεσης των παιδιών σε κίνδυνο” 70
Σωματική παραμέληση: Ενδείξεις σωματικής παραμέλησης μπορείτε να βρείτε στην Ενότητα 1.
Οδοντιατρική παραμέληση
Ορισμός
Αγγλική Εταιρεία Παιδοοδοντιατρικής:
«Η οδοντιατρική παραμέληση ορίζεται ως η επίμονη αποτυχία κάλυψης των βασικών αναγκών στοματικής υγείας ενός παιδιού, που ενδέχεται να οδηγήσει σε σοβαρή βλάβη της στοματικής ή γενικής υγείας ή ανάπτυξης του παιδιού». 71
- Η οδοντιατρική παραμέληση συχνά οδηγεί σε μια εμμένουσα κατάσταση μη θεραπευμένων οδοντικών τερηδονικών βλαβών. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο κατώτατο όριο που να ορίζει την οδοντική παραμέληση με βάση τον αριθμό των τερηδονικών βλαβών. Ωστόσο, έχει διαπιστωθεί ότι στη μόνιμη οδοντοφυΐα των παραμελημένων παιδιών, οι μη θεραπευμένες τερηδονικές βλάβες εμφανίζονται με συχνότητα οκτώ φορές υψηλότερη από ό,τι στα μη παραμελημένα παιδιά.72
- Εάν εμφανιστεί τερηδόνα ή οδοντικό τραύμα, μιλήστε με το παιδί / έφηβο και τον νόμιμο κηδεμόνα του αφού αποκλείσετε διαφορική διάγνωση και πριν θέσετε την υποψία διάγνωσης οδοντικής παραμέλησης:
- Βλάβη λόγω τερηδόνας
- Διάρκεια και σοβαρότητα της τερηδόνας
- Γνώση και ευαισθητοποίηση σε θέματα στοματικής υγείας και υγιεινής
- Προθυμία, ικανότητα, διαθεσιμότητα για τη θεραπεία της τερηδόνας
- Εάν ο γονέας/κηδεμόνας γνωρίζει την ασθένεια και την ανάγκη για θεραπεία, αλλά αρνείται να παράσχει στο παιδί του θεραπεία και υποστήριξη με στοματική υγιεινή ή δεν τηρεί το ραντεβού στον οδοντίατρο, αυτό αποτελεί σημαντική ένδειξη παραμέλησης. 73
Τερηδόνα πρώιμης παιδικής ηλικίας (ΤΠΠΗ)
“Τερηδόνα από μπιμπερό” ως εκδήλωση παιδικής παραμέλησης: 74
- Τερηδόνα των νεογιλών δοντιών, η οποία εμφανίζεται μετά την ανατολή των πρώτων νεογιλών μέχρι την έναρξη της αλλαγής των δοντιών το αργότερο (6ο έτος ζωής)
- Αιτία: ζαχαρούχα ποτά που χορηγούνται μέσω μπιμπερό σε συνδυασμό με ανεπαρκή οδοντιατρική φροντίδα
3 βαθμοί σοβαρότητας σύμφωνα με τον Wyne:
Τύπος 1: Ήπια έως μέτρια
– Μεμονωμένες τερηδονικές βλάβες σε νεογιλούς γομφίους και κοπτήρες γάλακτος
Τύπος 2: Μέτρια έως σοβαρή
– Τερηδονικές βλάβες στις υπερώιες επιφάνειες των κοπτήρων στην άνω γνάθο, τα κάτω δόντια είναι χωρίς τερηδόνα
– Ανάλογα με την ηλικία, επηρεάζονται και οι νεογιλοί γομφίοι
Τύπος 3: Σοβαρή
– Τερηδονικές βλάβες σε όλα σχεδόν τα νεογιλά δόντια, συμπεριλαμβανομένων των κάτω κοπτήρων
– Προσβάλλονται περιοχές που σπάνια εμφανίζουν τερηδόνα
Αρχική τερηδόνα ή πρώιμες μορφές τερηδόνας στην πρώιμη παιδική ηλικία στους άνω νεογιλούς κοπτήρες:
3Α) Αδρανοποιημένη αρχική τερηδόνα στους άνω κοπτήρες. Οι υπόλευκες ζώνες είναι τώρα λαμπερές και λείες λόγω της επαναμεταλλοποίησης. Ο εντοπισμός δείχνει ότι τα δόντια δεν βουρτσίζονταν, ειδικά κατά το πρώτο έτος της ζωής, αλλά ότι αυτό έχει θεραπευτεί εδώ και αρκετό καιρό, δηλαδή οι συστάσεις έχουν ακολουθηθεί.
3Β) Τα πρόσθια δόντια της άνω γνάθου με τερηδόνα, η οποία θα μπορούσε να αναγνωριστεί μόνο μετά την αφαίρεση της ογκώδους πλάκας, σε ένα παιδί ηλικίας 12 μηνών, αποτελούν πρώιμο δείκτη παραμέλησης τουλάχιστον της στοματικής φροντίδας. Αυτό δεν οφείλεται μόνο σε προσωρινή έλλειψη οδοντιατρικής περίθαλψης, αλλά και σε υψηλή συχνότητα κατανάλωσης ζαχαρούχων ποτών μέσω του μπιμπερό. Μια αλλαγή στις συνήθειες καθαρισμού και διατροφής θα μπορούσε να αδρανοποιήσει την τερηδόνα και να αποτρέψει τον πονόδοντο και την επακόλουθη θεραπεία.
Σοβαρές μορφές τερηδόνας στην πρώιμη παιδική ηλικία με, ειδικότερα, σοβαρά κατεστραμμένα τα πρόσθια δόντια της άνω γνάθου σε δύο διαφορετικά παιδιά ηλικίας 4 ετών, με τυπικό μοτίβο τερηδόνας, το οποίο αποτελεί σαφή δείκτη παραμέλησης παιδιών (τουλάχιστον οδοντικής παραμέλησης).
4Α) Το βούρτσισμα των δοντιών φαίνεται να έχει βελτιωθεί σημαντικά, μετά από πληροφορίες/οδηγίες που παρέχονται από τους γονείς για βούρτσισμα στο σπίτι, κατά τη διάρκεια των προκαταρκτικών επισκέψεων. Κλινικά, δεν υπάρχουν ενδείξεις οδοντογενούς συριγγίου ή ακόμα και αποστήματος. Ο βαθμός αδρανοποίησης των εκτεταμένων βλαβών υποδηλώνει σημαντική βελτίωση, δηλαδή αλλαγή μεγαλύτερης διάρκειας στη συμπεριφορά όσον αφορά τη στοματική υγιεινή στο σπίτι και τη διατροφή.
4Β) Και εδώ, ο βαθμός αδρανοποίησης των μεγάλων προσβεβλημένων τερηδονισμένων δοντιών υποδηλώνει σημαντική αλλαγή στη συμπεριφορά όσον αφορά τη στοματική υγιεινή στο σπίτι και τη διατροφή. Ωστόσο, η ώριμη οδοντική πλάκα εξακολουθεί να είναι μερικώς ορατή και μπορεί να διαγνωστεί ένα απόστημα στην περιοχή 54, το οποίο σχετίζεται με προηγούμενη νέκρωση πολφού, με πόνο και κίνδυνο εξάπλωσης προς το μάτι. Επομένως, απαιτείται άμεση οδοντιατρική θεραπεία, η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί υπό αναισθησία λόγω του μεγάλου εύρους θεραπείας που απαιτείται για αυτό το μικρό παιδί.
Περισσότερες πληροφορίες για την Εκτίμηση επικινδυνότητας στην Οδοντιατρική μπορείτε να βρείτε εδώ.
Μελέτη περίπτωσης: Οδοντική παραμέληση
Ένα μικρό κορίτσι έρχεται στο οδοντιατρείο σας με τη μητέρα του. Είναι περίπου πέντε ετών. Παρατηρείτε ότι το κορίτσι, σε αντίθεση με τα περισσότερα άλλα κορίτσια της ηλικίας της, είναι πολύ σιωπηλό και ανήσυχο. Είναι επίσης πολύ μικρόσωμη και λεπτή. Παρατηρείτε επίσης ότι το κορίτσι φοράει ρούχα που είναι σαφώς βρώμικα. Επίσης, συμπεριφέρεται άσχημα κατά τη διάρκεια της εξέτασής σας ενώ όλα τα υπάρχοντα νεογιλά δόντια της έχουν υποστεί σοβαρή βλάβη από τερηδόνα. Το κορίτσι σας λέει ότι μερικά από τα δόντια της πονάνε. Η μητέρα δηλώνει ότι τα δόντια ήταν σκούρα όλο αυτό το διάστημα, δηλαδή για αρκετά χρόνια.
Εργασία για προβληματισμό
(1) Ποιες θα μπορούσαν να είναι οι πιθανές αιτίες ή παράγοντες για την κακή οδοντιατρική κατάσταση του παιδιού;
Κάντε κλικ σε κάθε σταυρό στον αντίστοιχο κύκλο για να βρείτε συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τα διαφορετικά σενάρια.
Προσαρμοσμένο από τους M. Schäfer, A. Bergmann, F. Schläger, Zahnmedizin und Kinderschutz – Welche Rolle spielen hier Zahnärztinnen, Zahnärzte und ihre Teams? Prophylaxe Impuls, 24. Jahrgang, 70-77, 2020.
Μελέτη περίπτωσης: Τερηδόνα πρώιμης παιδικής ηλικίας
Ένα νεαρό αγόρι έρχεται στο οδοντιατρείο σας. Παρουσιάζει αυτή την οδοντιατρική κατάσταση.
Εργασία για προβληματισμό
(1) Παρακαλώ κοιτάξτε αυτή τη φωτογραφία. Περιγράψτε τι βλέπετε.
(2) Ποια είναι η διάγνωσή σας; Ποιος μπορεί να είναι ο λόγος αυτής της κακής οδοντιατρικής κατάστασης;
(3) Ποια θα ήταν τα επόμενα βήματα σας ως οδοντίατρος;
Επίλυση προβλήματος:
Οι ενεργές τερηδονικές βλάβες, ιδιαίτερα στα πρόσθια δόντια της άνω γνάθου με τυπικό μοτίβο ΤΠΠΗ (Τερηδόνα Πρώιμης Παιδικής Ηλικίας), αποτελούν ένδειξη χρόνιας παραμέλησης. Το πορφυρό χρώμα της χρωματισμένης πλάκας και η μαλακή φύση των βλαβών της οδοντίνης υπογραμμίζουν τη δραστηριότητα τερηδόνας και απαιτούν τις ταχύτερες δυνατές αλλαγές στη συμπεριφορά καθαρισμού και σίτισης.
Κουίζ: Ενδείξεις στην οδοντιατρική
Πηγές
- https://www.abuseisnotlove.com/de-de/signs ↩︎
- Sondern, Lisa & Pfleiderer, Bettina. (2021). Medical doctors are important frontline responders in domestic violence-fighting networks – but it is challenging to have them actively involved. European Law Journal. 21. p. 141 – 150. https://bulletin.cepol.europa.eu/index.php/bulletin/article/view/414/333 ↩︎
- Sondern, Lisa & Pfleiderer, Bettina. (2021). Medical doctors are important frontline responders in domestic violence-fighting networks – but it is challenging to have them actively involved. European Law Journal. 21. p. 141 – 150. https://bulletin.cepol.europa.eu/index.php/bulletin/article/view/414/333 ↩︎
- Stiles, Melissa. (2003). Witnessing domestic violence: The effect on children. American family physician. 66. 2052, 2055-6, 2058 passim. ↩︎
- Mellar, B. M., Hashemi, L., Selak, V., Gulliver, P. J., McIntosh, T. K. D., & Fanslow, J. L. (2023). Association Between Women’s Exposure to Intimate Partner Violence and Self-reported Health Outcomes in New Zealand. JAMA network open, 6(3), e231311. https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2023.1311 ↩︎
- https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/convention-rights-child ↩︎
- https://www.gewalt-ist-nie-ok.de/de/was-ist-zu-hause-los/welche-folgen-hat-haeusliche-gewalt-fuer-dich, 11. Dezember 2023 ↩︎
- https://www.gewalt-ist-nie-ok.de/de/was-ist-zu-hause-los/welche-folgen-hat-haeusliche-gewalt-fuer-dich, 11. Dezember 2023 ↩︎
- After: Danese A, Widom CS (2023). Associations Between Objective and Subjective Experiences of Childhood Maltreatment and the Course of Emotional Disorders in Adulthood. JAMA Psychiatry. 80, 1009-1016. doi: 10.1001/jamapsychiatry.2023.2140. ↩︎
- Lee, V.M., Hargrave, A.S., Lisha, N.E. et al (2023). Adverse Childhood Experiences and Aging-Associated Functional Impairment in a National Sample of Older Community-Dwelling Adults. J GEN INTERN MED
https://doi.org/10.1007/s11606-023-08252-x ↩︎ - Stiles, Melissa. (2003). Witnessing domestic violence: The effect on children. American family physician. 66. 2052, 2055-6, 2058 passim ↩︎
- Stiles, Melissa. (2003). Witnessing domestic violence: The effect on children. American family physician. 66. 2052, 2055-6, 2058 passim ↩︎
- Moylan CA, Herrenkohl TI, Sousa C, Tajima EA, Herrenkohl RC, Russo MJ (2010). The Effects of Child Abuse and Exposure to Domestic Violence on Adolescent Internalizing and Externalizing Behavior Problems. J Fam Violence. 25(1):53-63. doi:10.1007/s10896-009-9269-9 ↩︎
- Monnat SM, Chandler RF (2015). Long Term Physical Health Consequences of Adverse Childhood Experiences. Sociol Q. 56(4):723-752. doi:10.1111/tsq.12107 ↩︎
- Vargas, L. Cataldo, J., Dickson, S. (2005). Domestic Violence and Children . In G.R. Walz & R.K. Yep (Eds.), VISTAS: Compelling Perspectives on Counseling. Alexandria, VA: American Counseling Association; 67-69. https://www.counseling.org/docs/disaster-and-trauma_sexual-abuse/domestic-violence-and-children.pdf?sfvrsn=2 ↩︎
- Felitti V.J. et al (1998), ‘The Relationship of Adult Health Status to Childhood Abuse and Household Dysfunction’, American Journal of Preventive Medicine, Vol. 14, pp. 245-258 ↩︎
- https://eige.europa.eu/gender-based-violence/eiges-work-gender-based-violence/intimate-partner-violence-and-witness-intervention?lang=sl ↩︎
- Department of Health and Social Care (2017): Responding to domestic abuse: A resource for health professionals: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/597435/DometicAbuseGuidance.pdf ↩︎
- RACGP (2014): Abuse and Violence: Working with our patients in general practice: https://www.racgp.org.au/clinical-resources/clinical-guidelines/key-racgp-guidelines/view-all-racgp-guidelines/white-book ↩︎
- Women’s Legal Service NSW (2019): When she talks to you about the violence – A toolkit for GPs in NSW: https://www.wlsnsw.org.au/wp-content/uploads/GP-toolkit-updated-Oct2019.pdf ↩︎
- Women’s Legal Service NSW (2019): When she talks to you about the violence – A toolkit for GPs in NSW: https://www.wlsnsw.org.au/wp-content/uploads/GP-toolkit-updated-Oct2019.pdf ↩︎
- RACGP (2014): Abuse and Violence: Working with our patients in general practice: https://www.racgp.org.au/clinical-resources/clinical-guidelines/key-racgp-guidelines/view-all-racgp-guidelines/white-book ↩︎
- Western Australian Family and Domestic Violence Common Risk Assessment and Risk Management Framework (2023),p.1, Factsheet: https://www.wa.gov.au/system/files/2021-10/CRARMF-Fact-Sheet-2-Indicators-of-FDV.pdf ↩︎
- RACGP (2014): Abuse and Violence: Working with our patients in general practice: https://www.racgp.org.au/clinical-resources/clinical-guidelines/key-racgp-guidelines/view-all-racgp-guidelines/white-book ↩︎
- RACGP (2014): Abuse and Violence: Working with our patients in general practice: https://www.racgp.org.au/clinical-resources/clinical-guidelines/key-racgp-guidelines/view-all-racgp-guidelines/white-book ↩︎
- RACGP (2014): Abuse and Violence: Working with our patients in general practice: https://www.racgp.org.au/clinical-resources/clinical-guidelines/key-racgp-guidelines/view-all-racgp-guidelines/white-book ↩︎
- Women’s Legal Service NSW (2019): When she talks to you about the violence – A toolkit for GPs in NSW: https://www.wlsnsw.org.au/wp-content/uploads/GP-toolkit-updated-Oct2019.pdf ↩︎
- Hegarty (2011): Intimate partner violence – Identification and response in general practice, Aust Fam Physician. 2011 Nov;40(11):852-6. https://www.racgp.org.au/getattachment/5c90283f-fa0d-44dc-a9b5-edd7ed7776c6/Intimate-partner-violence.aspx ↩︎
- Mamun, A., Biswas, T., Scott, J., Sly, P. D., McIntyre, H. D., Thorpe, K., Boyle, F. M., Dekker, M. N., Doi, S., Mitchell, M., McNeil, K., Kothari, A., Hardiman, L., & Callaway, L. K. (2023). Adverse childhood experiences, the risk of pregnancy complications and adverse pregnancy outcomes: a systematic review and meta-analysis. In BMJ Open (Vol. 13, Issue 8, p. e063826). BMJ. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2022-063826 ↩︎
- Mamun, A., Biswas, T., Scott, J., Sly, P. D., McIntyre, H. D., Thorpe, K., Boyle, F. M., Dekker, M. N., Doi, S., Mitchell, M., McNeil, K., Kothari, A., Hardiman, L., & Callaway, L. K. (2023). Adverse childhood experiences, the risk of pregnancy complications and adverse pregnancy outcomes: a systematic review and meta-analysis. In BMJ Open (Vol. 13, Issue 8, p. e063826). BMJ. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2022-063826 ↩︎
- Lawn RB, Koenen KC. (2022) Homicide is a leading cause of death for pregnant women in US. BMJ.;379:o2499. doi: 10.1136/bmj.o2499. PMID: 36261146. ↩︎
- https://skprevention.ca/resource-catalogue/domestic-violence/domestic-violence-and-pregnancy/ ↩︎
- Hagemann-White C & Bohne S. (2003) Versorgungsbedarf und Anforderungen an Professionelle im Gesundheitswesen im Problembereich Gewalt gegen Frauen und Mädchen. Expertise für die Enquêtekommission ‘Zukunft einer frauengerechten Gesundheitsversorgung in Nordrhein-Westfalen’. Universität Osnabrück. https://www.yumpu.com/de/document/read/5430947/versorgungsbedarf-und-anforderungen-an-professionelle-im ↩︎
- https://skprevention.ca/resource-catalogue/domestic-violence/domestic-violence-and-pregnancy/ ↩︎
- Wu V, Huff H, Bhandari M. “Pattern of Physical Injury Associated with Intimate Partner Violence in Women Presenting to the Emergency Department: A Systematic Review and Meta-Analysis”. Trauma Violence Abuse 2010, 11(2):71–82.
https://doi.org/10.1177/1524838010367503 ↩︎ - B. Gosangi et al., Imaging patterns of thoracic injuries in survivors of intimate partner violence (IPV). Emerg Radiol 2023, 30:71-84
https://radiopaedia.org/articles/intimate-partner-violence?lang=us ↩︎ - S.I.G.N.A.L. e.V. (2018). Gerichtsfeste Dokumentation und Spurensicherung nach häuslicher und sexueller Gewalt. Empfehlungen für Arztpraxen und Krankenhäuser in Berlin:
https://www.signal-intervention.de/sites/default/files/2020-04/Infothek_Empfehlungen_Doku_2018_1.pdf ↩︎ - https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/124955/Bei-Missbrauchsverdacht-Koalition-in-NRW-will-Schweigepflicht-lockern, accessed 10. October 2023 ↩︎
- Hegarty (2011): Intimate partner violence – Identification and response in general practice. Aust Fam Physician. 2011 Nov;40(11):852-6. ↩︎
- Mota-Rojas D, Monsalve S, Lezama-García K, Mora-Medina P, Domínguez-Oliva A, Ramírez-Necoechea R, Garcia RdCM (2022). Animal Abuse as an Indicator of Domestic Violence: One Health, One Welfare Approach. Animals. 12(8):977. https://doi.org/10.3390/ani12080977 ↩︎
- https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/124955/Bei-Missbrauchsverdacht-Koalition-in-NRW-will-Schweigepflicht-lockern, accessed 10. October 2023 ↩︎
- https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/124955/Bei-Missbrauchsverdacht-Koalition-in-NRW-will-Schweigepflicht-lockern, accessed 10. October 2023 ↩︎
- https://healthsciences.arizona.edu/news/releases/dentists-can-be-first-line-defense-against-domestic-violence ↩︎
- Femi-Ajao, O. (2021). Perception of women with lived experience of domestic violence and abuse on the involvement of the dental team in supporting adult patients with lived experience of domestic abuse in England: a pilot study. International journal of environmental research and public health, 18(4), S.5
https://www.mdpi.com/1660-4601/18/4/2024 ↩︎ - Royal Commission into Family Violence: Report and recommondations (2016). The role of the health system, p.24
http://rcfv.archive.royalcommission.vic.gov.au/MediaLibraries/RCFamilyViolence/Reports/RCFV_Full_Report_Interactive.pdf ↩︎ - Οδοντίατρος με περισσότερο από 10 χρόνια εμπειρία ↩︎
- Shanel-Hogan, K. A., Mouden, L. D., Muftu, G. G., & Roth, J. R. Enhancing dental professionals’ response to domestic violence. Enhancing dental professionals’ response to domestic Violence, National health resource center on domestic violence, San Francisco.
https://www.ihs.gov/doh/portal/feature/DomesticViolenceFeature_files/EnhancingDentalProfessionalsResponsetoDV.pdf. Accessed: December, 4 ↩︎ - Femi-Ajao, O. (2021). Perception of women with lived experience of domestic violence and abuse on the involvement of the dental team in supporting adult patients with lived experience of domestic abuse in England: a pilot study, 18(4), p. 6
https://www.mdpi.com/1660-4601/18/4/2024 ↩︎ - RCFV Full Report Interactive – The role of the health system (p. 24) – Royal Australian and New Zealand College of Psychiatrists, Submission 395.
http://rcfv.archive.royalcommission.vic.gov.au/MediaLibraries/RCFamilyViolence/Reports/RCFV_Full_Report_Interactive.pdf ↩︎ - Femi-Ajao, O., Doughty, J., Evans, M. A., Johnson, M., Howell, A., Robinson, P. G., Armitage, C. J., Feder, G., Coulthard, P. (2023). Dentistry responding in domestic violence and abuse (DRiDVA) feasibility study: a qualitative evaluation of the implementation experiences of dental professionals, p. 2, BMC oral health, 23(1), 475, S. 2
https://link.springer.com/article/10.1186/s12903-023-03059-y#citeas ↩︎ - Wu V, Huff H, Bhandari M. “Pattern of Physical Injury Associated with Intimate Partner Violence in Women Presenting to the Emergency Department: A Systematic Review and Meta-Analysis”. Trauma Violence Abuse 2010, 11(2):71–82.
https://doi.org/10.1177/1524838010367503 ↩︎ - Sujatha, G., Sivakumar, G., & Saraswathi, T. R. (2010). Role of a dentist in discrimination of abuse from accident. Journal of forensic dental sciences, 2(1), 2–4. https://doi.org/10.4103/0974-2948.71049, p. 3
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3009545/pdf/JFDS-2-2.pdf ↩︎ - Le, B. T., Dierks, E. J., Ueeck, B. A., Homer, L. D., & Potter, B. F. (2001). Maxillofacial Injuries associated with domestic violence Journal of Oral and Maxillofacial Surgery, 59(11), 1277-1283. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11688025/ ↩︎
- Halpern LR. “Orofacial injuries as markers for intimate partner violence”. Oral Maxillofac Surg Clin North Am. 2010 May;22(2):239-46. ↩︎
- Hashemi HM, Beshkar M. “The prevalence of maxillofacial fractures due to domestic violence – a retrospective study in a hospital in Tehran, Iran. Dental Traumatology 2011; 27:385–388 ↩︎
- Wu V, Huff H, Bhandari M. “Pattern of Physical Injury Associated with Intimate Partner Violence in Women Presenting to the Emergency Department: A Systematic Review and Meta-Analysis”. Trauma Violence Abuse 2010, 11(2):71–82. ↩︎
- Saddki N, Suhaimi AA, Daud R. “Maxillofacial injuries associated with intimate partner violence in women”. BMC Public Health 2010, 10:268. Monahan K, O’Leary KD. “Head injury and battered women: an initial inquiry”. Health Soc Work 1999, 24(4):269–278 ↩︎
- Grewe, H. A. Blättner, B. Befund:Gewalt. Accessed: December, 4.
https://www.befund-gewalt.de/petechien.html ↩︎ - Rothe, K., Tsokos, M., & Handrick, W. (2015). Tier-und Menschenbissverletzungen. Deutsches Ärzteblatt Int, 112(25), 433-443.
https://www.aerzteblatt.de/archiv/171000/Tier-und-Menschenbissverletzungen ↩︎ - Moore, Roisin & Newton, Jonathon. (2012). The role of the general dental practitioner (GDP) in the management of abuse of vulnerable adults. Dental update. 39. 555-6,
https://www.magonlinelibrary.com/doi/abs/10.12968/denu.2012.39.8.555
https://www.researchgate.net/publication/233736320_The_role_of_the_general_dental_practitioner_GDP_in_the_management_of_abuse_of_vulnerable_adults ↩︎ - Denham, D., & Gillespie, J. (1994). Family violence handbook for the dental community, Mental Health Division.
https://publications.gc.ca/collections/Collection/H72-21-136-1995E.pdf ↩︎ - Garbin, C. A., Guimarães e Queiroz, A. P., Rovida, T. A., & Garbin, A. J. (2012). Occurrence of traumatic dental injury in cases of domestic violence. Brazilian dental journal, 23(1), 72–76. https://doi.org/10.1590/s0103-64402012000100013,
https://www.scielo.br/j/bdj/a/XZ3YGnmhvbxCTg8Gmd8j6yr/?lang=en ↩︎ - Jailwala, M., Timmons, J. B., Gül, G., Ganda, K. (2016). Recognize the signs of domestic violence,
https://decisionsindentistry.com/article/recognize-the-signs-of-domestic-violence/, accessed 15 November 2023. ↩︎ - Minhas S, Qian Hui Lim R, Raindi D, Gokhale KM, Taylor J, Bradbury-Jones C, Bandyopadhyay S, Nirantharakumar K, Adderley NJ, Chandan JS. Exposure to domestic abuse and the subsequent risk of developing periodontal disease. Heliyon. 2022 Dec 23;8(12):e12631. doi: 10.1016/j.heliyon.2022.e12631. PMID: 36619466; PMCID: PMC9813698, p. 2,
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9813698/ ↩︎ - Schöfer, H. (2012). Sexuell übertragbare Infektionen der Mundhöhle. Der Hautarzt, 9(63), 710-715.
https://www.springermedizin.de/sexuell-uebertragbare-infektionen-der-mundhoehle/8026832 ↩︎ - Moore, Roisin & Newton, Jonathon. (2012). The role of the general dental practitioner (GDP) in the management of abuse of vulnerable adults. Dental update. 39. 555-6,
https://www.magonlinelibrary.com/doi/abs/10.12968/denu.2012.39.8.555
https://www.researchgate.net/publication/233736320_The_role_of_the_general_dental_practitioner_GDP_in_the_management_of_abuse_of_vulnerable_adults ↩︎ - Denham, D., & Gillespie, J. (1994). Family violence handbook for the dental community, Mental Health Division.
https://publications.gc.ca/collections/Collection/H72-21-136-1995E.pdf ↩︎ - Schaper, J. (2019). Dental Neglect bei Kindern-Probleme im zahnärztlichen Alltag und Lösungsansätze (Dissertation, Düsseldorf, Heinrich-Heine-Universität, 2019), p. 12.
https://docserv.uni-duesseldorf.de/servlets/DerivateServlet/Derivate-54796/Dental%20Neglect%20bei%20Kindern_Dissertation.pdf p. 12 ↩︎ - Auschra, R. (2014). Wie erkennt man Kindesmisshandlungen? Blick aufs Tabu. Der Freie Zahnarzt, 58(2), 36-37; https://link.springer.com/article/10.1007/s12614-014-1895-9 ↩︎
- Institut für soziale Arbeit e.V., Deutscher Kinderschutzverband NRW e.V., Bildungsakademie BiS (2019). Kindesvernachlässigung: Erkennen-Beurteilen-Handeln. p.10
https://www.kinderschutz-in-nrw.de/fileadmin/user_upload/Materialien/Pdf-Dateien/Kindesvernachlaessigung_2019_Web.pdf ↩︎ - Harris, J. C., Balmer, R. C., & Sidebotham, P. D. (2009). British Society of Paediatric Dentistry: a policy document on dental neglect in children. International Journal of Paediatric Dentistry.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19470009/ ↩︎ - Greene, P. E., Chisick, M. C., & Aaron, G. R. (1994). A comparison of oral health status and need for dental care between abused/neglected children and nonabused/non-neglected children. Pediatric Dentistry, 16, 41-41.https://www.aapd.org/globalassets/media/publications/archives/greene-16-01.pdf ↩︎
- Kinderschutzleitlinienbüro, A. W. M. F. (2022). S3+ Leitlinie Kindesmisshandlung,-missbrauch,-vernachlässigung unter Einbindung der Jugendhilfe und Pädagogik (Kinderschutzleitlinie), Kurzfassung 2022, AWMF-Registernummer: 027–069.
https://register.awmf.org/assets/guidelines/027-069k_S3_Kindesmisshandlung-Missbrauch-Vernachlaessigung-Kinderschutzleitlinie_2022-01.pdf p. 20 ↩︎ - Wyne, A. H. (1999). Early childhood caries: nomenclature and case definition. Community dentistry and oral epidemiology, 27(5), 313-315.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0528.1999.tb02026.x?casa_token=4Taz1zJSyVoAAAAA:ykmpWYSLgRsZBFpW9mh-ljVrLV62d9xRMKqrpTawDqT1JEoqRpz2GCK5kdtI-3G_aHogKfTboEP- ↩︎
